Testy + notatki

m&m

Nie wiem czy komuś się przydadzą, ale to są testy z ubiegłych lat. Nie wrzucam na pocztę, bo i tak ktoś skasuje więc pozostaje tylko taka forma.

Egzamin z „Praw człowieka"
W odpowiedzi wystarczy skreślenie „ tak" albo „ nie "

Wariant I
1. Karta NZ obejmuje ochroną tylko katalog praw obywatelskich i politycznych: nie
2. PRL ratyfikowała Powszechną Deklarację Praw Człowieka w 1950 r.: nie
3. Źródłami prawa powszechnie obowiązującego w RP są także normy wiążącego prawa międzynarodowego: tak
4. Założenie lex specialis derogat legi generali dotyczy relacji między krajowymi a międzynarodowymi gwarancjami dochodzenia roszczeń: tak
5. Po rozpoznaniu sprawy przez Europejską Komisję Praw Człowieka sam skarżący mógł od początku przenieść sprawę na forum Europejskiego Trybunatu Praw Człowieka: nie
6. Mechanizmy wyznaczające granice korzystania z praw człowieka to: wyjątki ex definitione, limitacja korzystania z praw człowieka oraz derogacja zobowiązań w dziedzinie praw człowieka: tak
7. W sferze I generacji praw człowieka stosowana jest generalna klauzula limitacyjna –nie
8. Przesłanki wprowadzenia stanów nadzwyczajnych w Konstytucji RP i ustawach specjalnych są zgodne z wymogami klauzul derogacyjnych w traktach praw człowieka: nie
9. Prawo do życia jest prawem najbardziej absolutnym i nie dopuszcza ani wyjątków ex definitione, ani limitacji w korzystaniu z niego, ani też derogacji zobowiązań: nie
10. Definicja normatywna pojęcia „tortur" zawarta jest w Pakcie Obywatelskim: nie
11. Pakt Obywatelski i EKPC identycznie normują wyjątkową dopuszczalność pozbawienia wolności: nie
12. Prawo do słusznego procesu obejmuje sprawy cywilne i karne stosownie do jurysdykcji sądów w rozumieniu prawa krajowego: tak
13. W istocie nie ma żadnego jednolitego prawa do poszanowania prywatności, lecz cztery zupełnie odrębne prawa do poszanowania: życia prywatnego, życia rodzinnego, domu i korespondencji: nie
14. Granice wolności ekspresji wynikają wyłącznie z typowej klauzuli limitacyjnej : nie
15. Co do zasady obowiązuje równy wiek małżeński dla kobiety i dla mężczyzny: tak
16. Prawo do niezakłóconego korzystania ze swojego mienia dotyczy wyłącznie osób fizycznych: nie
17. EKS i Konwencje MOP gwarantują bezwarunkowo prawo do zatrudnienia: nie
18. Prawo do zabezpieczenia społecznego bardziej precyzyjnie jest unormowane w EKS niż w Pakcie Gospodarczym: nie
19. Obowiązki państw - stron EKS nie dotyczą warunków wyjazdu, podróży ani przyjęcia pracowników -migrantów w kraju gościny: nie
20. Wspólnoty Europejskie jako organizacje złożone z najbardziej, demokratycznych państw europejskich od początku w traktatach założycielskich zagwarantowały pełny katalog praw człowieka: nie
21. Pracownik administracji -jako alter ego państwa — występuje wyłącznie w roli podmiotu zobowiązanego z tytułu praw człowieka: tak

Egzamin z „Praw człowieka"
W odpowiedzi •wystarczy skreślenie „ tak" albo „nie"

Wariant II
1. O jakości normatywnej praw człowieka w Karcie NZ jako składnika ius cogens i lex superior, przesądza uznanie kompetencji Rady Bezpieczeństwa w tym zakresie: nie
2. RP jest związana wszystkimi prawami umocowanymi w Europejskiej Karcie Socjalnej: nie
3. Wszystkie normy ratyfikowanych przez RP traktatów praw człowieka mogą być bezpośrednio stosowane w polskim porządku krajowym: tak
4. Wyrok w sprawie Kudła pko Polsce uzyskał rangę precedensu w kontekście obowiązku wyczerpania dostępnych środków krajowych: tak
5. Pod względem wyjątków ex definitione nie ma różnic w sformułowaniu prawa do życia między Paktem Obywatelskim a EKPC: nie
6. Wszystkie indywidualne klauzule limitacyjne wśród celów prawowitych uwzględniają ochronę integralności terytorialnej państwa i zapobieganie ujawnieniu informacji poufnych: nie
7. EKPC — odróżnieniu od Paktu Obywatelskiego — wyraźnie wprowadza w klauzuli derogacyjnej test niedyskryminacji: nie
8. Zakaz pozbawienia życia w Pakcie Obywatelskim wyraźnie dopuszcza wyjątki dotyczące przypadków „użycia siły absolutnie koniecznej", które mogą się kończyć śmiercią: nie
9. Zakaz poniżającego traktowania lub karania - w przeciwieństwie do zakazu tortur sensu stricto - może podlegać limitacji i derogacji: nie
10. Lista przypadków zgodnego z prawem pozbawienia wolności w systemie EKPC dotyczy wyłącznie wymiaru prawno - karnego, a więc ścigania przestępczości: nie
11. Organy nie mieszczące się w pojęciu „sądów" w rozumieniu prawa krajowego nie mogą być uznane za sąd przez Trybunał Strasburski: nie
12. W orzecznictwie strasburskim prawo do poszanowania życia prywatnego obejmuje m.in. problemy orientacji seksualnych, transseksualizmu, ochrony danych osobowych: tak
13. Katalog celów prawowitych uzasadniających ingerencje w korzystanie z wolności ekspresji jest identyczny jak w innych klauzulach limitacyjnych: nie
14. Postoperacyjny transseksualista ma prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny: tak
15. Prawo do niezakłóconego korzystania z mienia wyklucza dopuszczalność wywłaszczenia i nacjonalizacji: nie
16. Międzynarodowe standardy praw pracowniczych gwarantują prawo do płatnych urlopów rocznych, ale nie stawiaj ą żadnych wymagań co do dziennego i tygodniowego wymiaru pracy: nie
17. Prawo do bezpłatnej pomocy socjalnej i medycznej dotyczy w EKS wszystkich osób oraz ich rodzin: nie
18. Czy w praktyce potwierdzono stosowanie definicji normatywnej „rodziny pracownika - migranta" jako oznaczającej „jego żonę i dzieci pozostające na jego utrzymaniu do 21. roku życia": nie
19. Mimo milczenia na ten-temat traktatów założycielskich Wspólnot Europejskich, Trybunał Sprawiedliwości uznał aktualność wymogów praw człowieka we wspólnotowym porządku prawnym: tak
20. EKPC wyraźnie dopuszcza wprowadzanie ograniczeń w korzystaniu przez pracowników administracji państwowej jedynie w sferze wolności religii i poszanowania życia prywatnego: nie
21. W aktualnym stanie unormowania jednostka .kieruje skargę międzynarodową albo do Komisji Praw Człowieka ONZ, albo też do Europejskiej Komisji Praw Człowieka: nie

Egzamin z „Praw człowieka"
W wypowiedzi wystarczy skreślić „ tak" albo „ nie "

Wariant III:
1. Organy ONZ którym karta NZ przyznaje expressis verbis kompetencji w dziedzinie ochrony praw człowieka, to: Komitet Praw Człowieka ONZ, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, Wysoki Komisarz NZ ds. Uchodźców: nie
2. Ratyfikacja przez RP Europejskiej Konwencji Praw Człowieka automatycznie przesądzała o kompetencji organów strasburskich w skargach pko Polsce: nie
3. Czy kompetencja Trybunału Konstytucyjnego RP w dziedzinie badania zgodności umów międzynarodowych z Konstytucją odpowiada wymaganiom prawa międzynarodowego. tak
4. Protokół Fakultatywny do Paktu Obywatelskiego przewiduje kompetencję Komisji Praw Człowieka ONZ w zakresie przyjmowania i badania skarg indywidualnych: nie
5. Organy zaangażowane aktualnie w strasburski system badania skarg i wykonywania orzeczeń stąd wynikających to: Sekretarz Generalny Rady Europy, Komisja Europejska i Europejski Trybunał Sprawiedliwości: nie
6. W zakresie zakazu tortur oraz nieludzkiego bądź poniżającego traktowania lub karania wyjątek ex definitione dotyczy eksperymentów na ludziach: nie
7. Unormowanie limitacji i korzystania z praw człowieka w Konstytucji RP jest zgodne ze standardami międzynarodowymi: nie
8. Klauzule derogacyjne w pakcie Obywatelskim i EKPC nie zawierają ani testu legalności, ani testu konieczności: nie
9. Wyeliminowanie w systemie europejskim kary śmierci „we wszelkich okolicznościach" opiera się na Protokole VI do EKPC: nie
10. Niezbędne potrzeby związane ze zwalczaniem zorganizowanej przestępczości międzynarodowej a zwłaszcza terroryzmu, usprawiedliwiają zastosowanie tortur: nie
11. Czy EKPC przewiduje w sposób autonomiczny zgodne z prawem pozbawienie wolności cudzoziemców?: tak
12. Kryterium przy ocenie przewlekłości postępowania jest m.in. postępowanie władz krajowych, zwł. sądów; czy zawsze wystarcza spełnienie wymogów „należytej staranności"?: nie
13. Zakres prawa do poszanowania życia prywatnego wyznacza prawo krajowe danego państwa: nie
14. Kompetencja państwa w dziedzinie licencjonowania mediów masowych nie podlega kontroli strasburskiej: nie
15. Orzecznictwo strasburskie w pełni uznaje związki homoseksualne jako małżeństwa: /trzeba ustalić odpowiedź/
16. Problem podatków i danin publicznych nie ma nic wspólnego z ochroną prawa do niezakłóconego korzystania ze swojego mienia: nie
17. Prawa pracownicze II generacji me zajmują się problemem wolności pracy i w pracy, pozostawiając to I generacji praw człowieka: tak
18. Prawo do odpowiedniego poziomu życia w Pakcie Gospodarczym ma też swój wymiar rodzinny oraz obejmuje wolność od głodu: tak
19. Polska ratyfikowała i w pełni wykonuje zobowiązania z EKS dotyczące szczególnej ochrony pracowników - migrantów: nie
20. Karta Praw Podstawowych UE jest wiążącym traktatem międzynarodowym: nie
21. Za naruszenia praw człowieka przez pracownika administracji odpowiada przed Trybunałem Strasburskim sam pracownik oraz jego zwierzchnicy, na polecenie których on działał: nie

ADMINISTRACJA WOBEC PRAW CZŁOWIEKA

„Prawa człowieka- wybór dokumentów międzynarodowych.” Toruń 1999
„Administracja wobec praw człowieka”- T.Jasudowicz Toruń 1996”
Powszechna deklaracja praw człowieka
Międzynarodowe pakty praw człowieka
Europejska konwencja praw człowieka oraz z protokołami
Europejska karta socjalna

Karta praw podstawowych UE- da
Konstytucja RP ( rozdz. II, III, XI)

Prawa człowieka oznaczają, że zajmujemy się samym sobą- człowiekiem
Stadia rozwojowe praw człowieka:
1) Idealizacja
2) Konceptualizacja
3) Normatywizacja (pozytywizacja)
4) Konstytucjonalizacja
5) Internalizacja (umiędzynarodowienie)
6) Inplementacja, realizacja (urzeczywistnianie)

Ad. 1 rodzi się idea praw człowieka, poczucie konieczności wyposażenia w prawa człowieka

Ad.2 wywodzi się od wyrazu koncepcja, czyli pragnienie, poczucie idei, idea myśli mózgów ludzkich wypracowali racjonalnie i logicznie koncepcje praw człowieka, ze wskazaniem podmiotu uprawnionego, zobowiązanego, systemu mającego moc przekonywującą, w oparciu o który mogą już wyposażyć w praw człowieka

Ad. 3 wprowadzenie ochrony praw człowieka

Ad. 4 uznanie, że prawa człowieka są fundamentalne dla państwa i społeczeństwa, wniesienie praw człowieka i ich ochrony do krajowego porządku prawnego, ustawy zasadniczej- konstytucji

Ad. 5 dobrze by było stworzyć międzynarodowe państwo ochrony praw człowieka, a więc przyjąć prawa człowieka za interes międzynarodowy, ogólnoludzki i zrobić system międzynarodowy ochrony praw człowieka,

Ad. 6 chodzi o to, by prawa człowieka nie były tylko hasłami, transparentami, byśmy korzystali na co dzień z naszych praw i byśmy dysponowali skutecznymi środkami na dochodzenie naszych praw

Geneza ochrony praw człowieka:
1) Krajowa ochrona praw człowieka
a) Nurt brytyjski:
- 1215- wielka karta wolności króla Jana bez ziemi, zawiera gwarancję bezpieczeństwa osobistego, wolności osobistych, wprowadza zakaz arbitralnego pozbawiania wolności, zakaz przetrzymywania w więzieniach bez procesu, gwarancja słusznego procesu, poszanowania własności i innych praw staje się prawem podstawowym tej ziemi, aż po rewolucję przemysłową.
- 1679- 1689- ustawa o habas korpus (1679), jest to wzmocnienie gwarancji na wypadek pozbawienia wolności, jest to prawo do kontroli sądu, czyli czy to pozbawienie wolności było słuszne, zgodne z prawdą
- 1689- karta praw (Bill of Rights) ma szerszy przedmiot, bo ujmuje pełniejszy katalog praw człowieka.

Te akty są traktowane jako prawa ziemi, swoista konstytucja zwyczajowa. Sądom przypisuje się ważną funkcję kreacji prawa, dostosowania go do zmieniających się warunków, przepisy prawne żyją wraz z rozwojem społecznym, z postępem naukowo- technicznym i przez kolejne wyroki sądowe mamy mechanizm harmonijny dostosowania prawa do potrzeb dzisiejszych.
Po II wonie światowej, kiedy Wielka Brytania była aktywnym współuczestnikiem międzynarodowej kontroli w prawie uniwersalnym, europejskim, natrafiła na pewną taktyczną trudność. Normalnie w konstytucji państwa ustalają status zobowiązań międzynarodowych w porządku krajowym. A tu nie było takiego aktu, któryby mógł to uczynić.
- 11.1998 w Wielkiej Brytanii przyjęto ustawę o prawach człowieka ( Human Rights Act). Jest to ustawa najbardziej odzwierciedlająca europejskie standardy praw człowieka.

b) Nurt amerykański:
- 1776- deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych- już zawiera podstawowe prawdy między państwem, władzami publicznymi a jednostką, obywatelem. Kolejne stany przyjmują konstytucje stanowe. W tych konstytucjach stanowych zawiera się pewien katalog praw człowieka na poziomie stanowym; I akt konstytucjonalizacji praw człowieka.
- 1787- uchwalona zostaje konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, nie zawiera ona precyzyjnego, pełnego katalogu praw człowieka, wprowadza pewien mechanizm który zawsze można wykorzystać kiedy taka potrzeba zaistnieje. Amendmentts- poprawka, uzupełnienie, dodatek do K. Prace komisji nadzwyczajnej kończą się 15.12.1791
- 1791- uchwalenie Amendmentts- 10 poprawek, które obejmują gwarancją 10 fundamentalnych praw obywatelskich, np. własność, religię, wolne słowo itd.

c) Nurt francuski:
- VII, VIII wiek dotyczą konstytucjonalizacji praw człowieka (Monteskiusz- „ o duchu praw”, Diderot...)
- 1789- deklaracja praw człowieka, obywatela
- 1791- 03.09- uchwalona zostaje konstytucja Republiki Francuskiej, która potwierdza dalsze obowiązywanie deklaracji praw człowieka i obywatela, traktuje ją jako integralną część konstytucji. Odtąd każda nowelizacja konstytucji tak postrzega deklarację z 1989r. jako integralny składnik konstytucyjnego urządzenia Republiki Francuskiej.

d) Nurt polski
- 1414- 1417- Paweł Włodkowicz przedstawił w swych traktatach cały szereg praw istotnych z punktu widzenia praw człowieka (osoba musi mieć odpowiednie prawo poszanowania własności, godności, prywatności, zakres arbitralności władz, gwarancje uczciwego procesu, domniemanie niewinności itp. Temu wszystkiemu przewodniczy zasada miłości. Pawła w całej Europie nazywano ojcem praw człowieka, ojcem tolerancji religijnej w Europie. Wypracował prawo samostanowienia państwa, prawo samodzielnego decydowania przez te ludy o kształcie swojego państwa.
- 3.05.1791- ustawa zasadnicza obojga narodów- tworzy korpus konstytucyjny przedrozbiorowej RP. Umywa terminologii nienowoczesnej „ naród szlachecki, mieszczański”, ale jeśli chodzi o gwarancję praw, to odpowiada nowoczesnemu rozwojowi brytyjskiemu, francuskiemu, amerykańskiemu.
Naród mieszczański wytycza stopniowo program dźwigania go w górę.
„Ktokolwiek postawi nogę na ziemi polskiej staje się wolny i równy”- formuła jednego z art. z tej ustawy.
Do końca XVIII wieku doczekujemy się w Europie wprowadzenia praw człowieka na grunt systemu prawnego, wniesienia praw człowieka do konstytucji zwyczajowej. Każde następne powstające państwo przyjmuje konstytucję a w niej rozdział poświęcony prawom człowieka. Upowszechnia się model sprowadzania do konstytucji, gwarancji ochrony praw człowieka.

GENEZA MIĘDZYNARODOWYCH OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA:

- 1555- etap wojen religijnych w Europie, traktat w Ausburgu:
§ Pojawia się artykuł wzywający do uszanowania praw osób odmiennie wierzących. Te postanowienia praw osób odmiennie wierzących wzbogacają się w traktatach westwalskich kończących wojnę 30- letnią (1648)
§ Później każdy kolejny układ pokojowy zawiera coraz bardziej rozbudowane postanowienia, np. traktat po wojnie krymskiej z Turcją- 1856 dotyczący ochrony tych inaczej wierzących
§ Mały traktat wersalski- jego wzór powielany jest w innych traktatach pokojowych. W okresie międzynarodowym kształtuje się cały zorganizowany system ochrony mniejszości pod egidą Ligi Narodów.
- 1815- w czasie kongresu wiedeńskiego, mocarstwa uchylają deklarację w sprawie zwalczania handlu murzynami. Nie tylko uznają taki handel za sprzeczny z prawami ludzkości ale organizują efektywną współpracę- zlot europejski w celu przecięcia przemytu transatlantyckiego. W latach 80 XIX wieku stała się powszechna norma, że handel na morzach murzynami jest zabroniony.
- 1926 w Genewie- konwencja w sprawie niewolnictwa, która formułuje szeroko niewolnictwo i sposoby jego zwalczania.
- 28.06.1919- konstytucja Międzynarodowej Organizacji Pracy- ma prawo do przyjmowania konwencji, uchwalania zaleceń dotyczących pracowników.

PRAWA CZŁOWIEKA W KNZ:
KNZ- 26.06.1945 w życie weszła 24.10.45- narodziny ONZ, wprowadzenie do KNZ fundamentalne prawdy o prawach człowieka.
KNZ- jest szczególnym dokumentem prawa międzynarodowego; ma podwójną funkcję: z jednej strony KNZ jest statutem ONZ i wymienia:
- strukturę organów
- ich funkcje
- kompetencje
- interakcje między tymi organami
z drugiej strony KNZ jest najbardziej fundamentalnym traktatem, umową międzynarodową- ustala podstawowe zasady stosunków i zachowania się w państwie.
Bywa czasem nazywana traktatem traktatów, bo jest najważniejsza.
KNZ w art. 2 pkt 5 przyjmuje, że organizacja i jej państwa członkowskie zapewnią (wszystkie państwa, nawet te nie należące do organizacji) zasady Karty w stopniu koniecznym do utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.
KNZ przyjmuje odpowiedzialność za cały świat, bo także za państwa, które nie są członkami organizacji.

MIEJSCE KNZ W PORZĄDKOWANIU CAŁEGO PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO (jako źródła hierarchii norm w prawie międzynarodowym):

Istnieją 2 mechanizmy hierarchii w KNZ:
1) hierarchia w płaszczyźnie obowiązywania- wskazuje co jest dopuszczalne a co nie w stosunkach międzynarodowych; jakie akty prawne są legalne, a jakie byłyby postrzegane jako nielegalne. Art. 52 pkt 1 KNZ- potwierdza prawo państw do zawierania układów, tworzenia organizacji regionalnych i wprowadza nowy warunek -
że takie układy, organizacje i ich działalność będą zgodne z celami i zasadami KNZ. Pokazany jest trzon konstytucji, cele i zasady Karty jako trzon, gdzie wszystko inne w prawie międzynarodowym ma być zgodne z KNZ, czyli określa co jest dopuszczalne a co nie.
2) hierarchia w płaszczyźnie stosowania prawa – art. 103 KNZ- na wypadek kolizji między zobowiązaniami członków wynikającymi z mniejszej karty a jakimkolwiek innymi zobowiązaniami międzynarodowymi; priorytet mają (przeważają) zobowiązania wynikające z KNZ.
Pierwszy mechanizm odpowiada pozycji Konstytucji w porządku krajowym i badaniu konstytucyjności ustaw.
Drugi odpowiada prawu prywatnemu międzynarodowemu, kolizji norm właściwych.
KNZ zachowuje się tak jak konstytucja.

MIEJSCE PRAW CZŁOWIEKA W KNZ:
1) Teoria aksjologii praw człowieka- kojarzy się z preambuła do KNZ. We wstępie jest takie sformułowanie „ludy narodów zjednoczonych zdecydowanie...”, w ust. 2 „przywrócić wiarę w podstawowe prawa człowieka”. Z tej formuły wynika, że KNZ nie uznaje się za twórcę prawa, po zniszczeniu jakim była II wojna światowa chce przywrócić wiarę w prawa człowieka, : w godność i wartość osoby ludzkiej. W tym ustępie zawarte jest równouprawnienie mężczyzn i kobiet. Ust.4 - „popierać postęp społeczny i poprawę warunków życia w większej wolności”
Socjalistyczna koncepcja praw człowieka zakłada - absolutny prymat ludzkiego.... praw gospodarczych, socjalnych a odsuwanie na dalszy plan tych godnościowych, wolnościowych praw obywatelskich i politycznych.
2) Wymiar normatywny praw człowieka
Rozdz. I KNZ „ Cele i zasady”
Art.1- cele
Pkt 3- akcent na współdziałanie międzynarodowe, służące powszechnemu poszanowaniu i przestrzeganiu praw człowieka i podstawowych wolności dla wszystkich, bez względu na rasę, płeć, język, religię.
Podwójny uniwersalizm- „ i powszechne i dla wszystkich”, jest to rozumiane, że wszędzie gdziekolwiek na kuli ziemskiej, niezależnie od statusu, ustroju, suwerenności państwa, dla każdego człowieka.
„poszanowanie i przestrzeganie”- poszanowanie jest widziane jako ugruntowanie, umocowanie, wprowadzenie do systemu traktatu; przestrzeganie jest przełożone na język praktyki, zagwarantowania praw człowieka jako czegoś z czego rzeczywiście korzystamy.
Na początku rozdziału IX „ współpraca gospodarcza” są art.: 55 i 56
Art.55- dla zapewnienia warunków realizacji dobrobytu opartych na stosunkach pokoju i przyjaźni między narodami, organizacje i państwa członkowskie będą te cele realizować.
Art. 2- „ dla urzeczywistnienia celów o których mowa w art. 1 organizacji i państw... ma się opierać jest mienie zasad. Zasady są to narzędzia do realizacji celów.
Art. 52 pkt 1- tym wywyższonym piedestałem, przez wzgląd na zgodność z którym oceniane są inne traktaty i organizacje, są cele i zasady KNZ, pod warunkiem że układy, organizacje będą zgodne z celami i zasadami.
Cele i zasady są tu wyniesione jako wartość wyższa w trzonie prawa międzynarodowego jaki stanowi KNZ.
Dalszy rozwój praw narodów zjednoczonych, w tym dokumenty, ogół światowych konferencji praw człowieka, potwierdził że rozwija się także jako zasady:
a) Zasada suwerennej równości i poszanowania praw wynikających z suwerenności
b) Zasada zakazu użycia lub groźby użycia siły przeciwko niepodległości politycznych lub integralności terytorialnej jakiegokolwiek państwa
c) Zasada nienaruszalności granic
d) Zasada poszanowania integralności terytorialnej państw
e) Zasada nieingerencji w sprawy należące do kompetencji wewnętrznych innego państwa
f) Zasada wyłącznie pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych
g) Zasada poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności włączając w to wolność myśli, sumienia, religii i przekonań
h) Zasada równych praw i samostanowienia narodów
i) Zasada obowiązku współpracy państw zgodnie z KNZ
j) Zasada wykonywania w dobrej wirze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego
3) Organizacyjne i strukturalne zabezpieczenie praw człowieka
Art.13 pkt 1- dotyczy funkcji zgromadzenia ogólnego
Art. 62 ust. 2- dotyczy funkcji i kompetencji Rady Gospodarczej i Społecznej
Art. 76 ust. 2- dotyczy funkcji i kompetencji Rady Powierniczej

Każdy z tych organów w tych artykułach ma wpisane funkcje i kompetencje obejmujące prawo żądania informacji sprawozdań, debatowania, podejmowania rezolucji i potępiania w dziedzinie powszechnego poszanowania i przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności.
Z punktu widzenia normy podstawowej, w świetle KNZ prawa człowieka przestają należeć do kompetencji wewnętrznych państwa a stają się zagadnieniem międzynarodowym, cząstką prawa międzynarodowego.
Art. 73 KNZ zobowiązuje mocarstwa kolonialne do dążenia, do podnoszenia samorządności i rozwijania praw człowieka i podstawowych wolności także na terytorium kolonii.
Art. 68 KNZ Rada Gospodarcza i Społeczna ma potwierdzone prawo tworzenia organów pomocniczych niezbędnych dla wykonania zadań. W wyniku I posiedzenia Rady Gospodarczej i Społecznej w 1946? Utworzona zostaje rezolucja w sprawie utworzenia Komisji Praw Człowieka ONZ, czyli wyłania się specjalny, stały, pomocniczy organ Rady Gospodarczej i Społecznej, istnieje do dziś.
1947- komisja wyłoniła swój organ pomocniczy: Podkomisja do spraw Zapobiegania Dyskryminacji i Ochrony Mniejszości. (od paru lat zmiana nazwy na Podkomisję do spraw Promocji Praw Człowieka).

KODYFIKACJA PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO PRAW CZŁOWIEKA
Forum komisji praw człowieka 1946r. i III Komitetu Zgromadzenia Ogólnego, a zakończyła się 10.12.1948 uroczystą proklamacją Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Deklaracja nie jest dokumentem wielkim, ma 30 artykułów, z czego merytorycznie dotyczą art. 3- 27, reszta to klauzule generalne. Częściowo deklaracja ma się opierać na pełnym katalogu praw człowieka i w art. 3- 21 normuje prawa obywatelskie i polityczne, art. 22-27- prawa gospodarcze, socjalne i kulturalne.
Deklaracja- jest to rezolucja Zgromadzenia Ogólnego NZ, nie jest dokumentem wiążącym z mocy własnej, zaliczana do prawa miękkiego. Deklaracja ma jednak poważne znaczenie prawne niezależnie od formy jej wyrażenia.
Argumenty, które przemawiają za znaczeniem prawnym Deklaracji:
a) Apriori- te uprzednie, które wchodzą w grę przed uchwaleniem i niezależnie od uchwalenia Deklaracji
b) Aposteriori- późniejsze, które są reakcją na Deklarację ze strony świata.

Ad.a)
1) Jednym ze źródeł prawa międzynarodowego są tzw. zasady ogólne prawa uznawane przez narody cywilizowane, a jednym z ich rozumień są to zasady wspólne systemu prawa krajowego. Deklaracja może być wyrazem zasad ogólnych prawa.
2) Tam gdzie można stwierdzić istnienie norm zwyczajowych, tam możemy stwierdzić, że Deklaracja tylko potwierdza już istniejące, wcześniej obowiązujące normy zwyczajowe prawa
3) Trzeci argument apriori stanowi odwołanie się do samej konferencji Zgromadzenia Ogólnego. Traktuje Deklarację jako swoisty akt wykonawczy interpretacyjny w stosunku do Karty. Ma ona być uwidocznieniem tego co my rozumiemy pod zasadą powszechnego przestrzegania i poszanowania człowieka i podstawowych wolności. Więc tak jak wiążąca jest KNZ tak też wiążąca jest treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka jako minimalny standard do osiągnięcia przez wszystkie narody.
Ad.b)
1) Argument typu krajowego- państwa udzieliły w prawie krajowego poparcia Powszechnej Deklaracji
2) Poparcie międzynarodowe: Deklaracja bardzo często wchodziła do postanowień traktatów, prawo międzynarodowe daje potwierdzenie znaczenia prawnego Deklaracji
3) W ciągu roku kalendarzowego mamy dużą ilość rocznic istotnych z punktu widzenia praw człowieka a jeden jest tylko międzynarodowy dzień praw człowieka- 10.12 (uchwalono Powszechną Deklarację)

KODYFIKACJA TRAKTATOWA:
Prace rozpoczęły się od roku 1947 nad kodyfikacją praw człowieka.
1950/ 1951 zrezygnowano z prac nad jednolitym kodeksem a zajęto się dwoma odrębnymi paktami.
Jeden dotyczył praw I generacji, a drugi praw II generacji.
16.12.1966 doszło do uchwalenia Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka.
1) Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych
2) Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
3) Protokół fakultatywny do Paktu Obywatelskiego.
Pakt Gospodarczy (1) po uzyskaniu 35 ratyfikacji wszedł w życie w styczniu 1976r.
Pakt Obywatelski (2) i Protokół (3) weszły w życie po uzyskaniu też 35 ratyfikacji w marcu 1976r.

POLSKA A PAKTY PRAW CZŁOWIEKA:
Polska ratyfikowała w marcu 1977 r. Pakt Gospodarczy i Obywatelski. Od 1977 roku Polska jest stroną Paktów i jest zobligowana do wykonywania w dobrej wierze zobowiązań Paktów. W całej historii PRL nie dostrzegało się ruchów ustawodawczych, konstytucyjnych, które by służyły wprowadzenia do prawa krajowego gwarancji wynikających z Paktów Praw Człowieka. Okazja była przy nowelizacji konstytucji PRL.
Protokołu fakultatywnego żadne z państw socjalistycznych nie ratyfikowało. Przedmiotem tego protokołu jest wprowadzenie mechanizmu skargi indywidualnej jednostki na pogwałcenie jej praw.
Dopiero 26.10.1991 Polska ratyfikowała protokół fakultatywny ze skutecznością od początku 1992 roku.
To wszystko co w prawach człowieka wynika z KNZ, z Powszechnej Deklaracji i z Paktów Praw Człowieka oznacza międzynarodową Kartę Schon? Uniwersalnego Systemu Ochrony Praw Człowieka.
System uniwersalny obejmuje więcej aktów niewiążących, niektóre z nich:
1) Konwencja 1952 o prawach politycznych kobiet
2) Konwencja o obywatelstwie kobiet zamężnych- 1957 ( prawo wyboru obywatelstwa)
3) Konwencja z 18.12.1979 w sprawie wyeliminowania wszelkich form dyskryminacji kobiet
4) Dokumenty i deklaracje 1953, amerykańska konwencja 1974? i cały szereg dokumentów UE i Rady Europy dotyczących ochrony kobiet przed przemocą. Zbiór konwencji zajmujących się konkretną kategorią, np. ochroną kobiet w prawie pracy
5) (dotyczy dziecka) 1924 Deklaracja Genewska dotycząca ochrony praw dziecka, w systemie Narodów Zjednoczonych odnotować należy Deklarację Praw Dziecka 20.11.1959. Konwencja Praw Dziecka- 20.11.1989 roku- Polska ratyfikowała ją w 1991 roku. Konwencja ta uważana jest za światową Konwencję, ma 192 ratyfikacje.
- Deklaracja ONZ 1971- Deklaracja Praw Osób z Upośledzeniem Umysłowym
- 1975 Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych.
6) Zdarzają się konwencje, które zajmują się jednym konkretnym zjawiskiem czy konkretnym prawem
- Konwencja UNESCO 1960 przeciwko dyskryminacji edukacji (oświaty)
- 1965 Konwencja w sprawie wyeliminowania wszelkich form dyskryminacji rasowej
- 1973 Konwencja przeciwko Apatchajdowi?
- 1984 Konwencja ONZ przeciwko torturom oraz okrutnemu, nieludzkiemu bądź poniżającemu traktowaniu
- 1926 Konwencja w sprawie niewolnictwa
- 1949 Konwencja w sprawie zniesienia handlu ludźmi oraz wyzysku, prostytucji innych osób
- 1952 protokół do konwencji o niewolnictwie- odbudowywał strukturę ONZ
- konwencja uzupełniająca ONZ- 1956 w sprawie ostatecznego wyeliminowania niewolnictwa, handlu niewolnikami oraz instytucji i praktyk podobnych do niewolnictwa
- konwencja 182 Międzynarodowej Organizacji Pracy- 1959 r. w sprawie ostatecznego wyeliminowania najgorszych form pracy dziecka
- 2001r. dwa protokoły dodatkowe do konwencji Praw Dziecka:
1) protokół w sprawie ostatecznego wyeliminowania handlu dziećmi oraz prostytucji, pornografii dziecięcych
2) protokół w sprawie wyeliminowania wykorzystywania dziecka w konflikcie zbrojnym

FUNDAMENT PRAWA HUMANITARNEGO:
Na fundament składają się konwencje genewskie- 1949 i protokoły dodatkowe do nich –1977
1) konwencja genewska o polepszeniu losu rannych i chorych w armiach czynnych
2) konwencja o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu
3) konwencja o traktowaniu jeńców wojennych
4) konwencja o ochronie ludności cywilnej podczas wojny
We wszystkich tych konwencjach występuje wspólny art. 3 określający minimalne standardy humanitarne.
Konwencje te dotyczą międzynarodowych konfliktów zbrojnych. Art. 3 określa wymogi dotyczące nie wojen międzynarodowych a wojen domowych, konfliktów wewnętrznych państwa.
Dwa protokoły dodatkowe do konwencji genewskich:
- 1977- ochrona ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych
- protokół dotyczący ofiar nie międzynarodowych konfliktów zbrojnych

REGIONALNA OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA
W kręgu współdziałających państw w regionie, supregionie nawet w oparciu o wielkie doświadczenia wojenne, państwa mogą pójść dalej, skuteczniej chronić prawa człowieka. Nie ma sprzeczności z regionalizmem, uniwersalizmem pod warunkiem, że w regionie na zasadzie art.52 pkt 1 KNZ uszanujemy całą istotę praw człowieka, a więc w sposób niesprzeczny z ogólną zasadą poszanowania i przestrzegania praw człowieka wynikającą z KNZ.
Świat jest umownie podzielony na 5 wielkich regionów:
1) Europa Wschodnia- nie było tu ani jednego aktu określającego prawa człowieka
2) Strefa Azji i Pacyfiku- nie ma żadnego systemu regionalnego ochrony praw człowieka
3) Afryka- w 1981r. została podpisana afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów (bardzo ogólnikowy dokument, kładący akcent na lud, plemię, rodzinę, społeczeństwo, państwo, prawa jednostki); w 1999 podpisano konwencję o afrykańskim trybunale praw człowieka ale państwa afrykańskie nie spieszą się z jego ratyfikacją
4) Ameryka- Amerykańska Deklaracja Praw i Obowiązków Człowieka
- 1948- Karta Organizacji Państw Amerykańskich- własna organizacja regionalna. Do karty dołączone są podstawowe zobowiązania w dziedzinie praw człowieka i powołano organ kontrolny Międzyamerykańską Komisję Praw Człowieka
- prace nad dalszą kodyfikacją- 1969r. podpisano Amerykańską Konwencję Praw Człowieka. Wzoruje się m.in. na paktach praw człowieka i od siebie coś dodaje prze co jest najbogatszym aktem. Obejmuje zasadniczo prawa obywatelskie i polityczne ale katalog praw chronionych kończy jednym znamiennym artykułem „stopniowy rozwój”, który nakłada na państwa ogólne zobowiązania z dziedziny praw gospodarczych, socjalnych, kulturalnych.
1988- protokół z San Salwador, jest to protokół dodatkowy dotyczący gwarancji praw gospodarczych, socjalnych, kulturalnych.

AMERYKAŃSKA KONWENCJA PRAW CZŁOWIEKA
Powołuje pełną strukturę inplementacyjną, kontrolną. Powołana jest i funkcjonuje Międzyamerykańska Komisja Praw Człowieka jak również Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka z siedzibą w San Hose na Kostaryce. Jest przewidziana skarga międzypaństwowa i skarga jednostki do Komisji z możliwością późniejszego przeniesienia tego postępowania na forum Trybunału.
Nie cała Ameryka została ogarnięta tym międzyamerykańskim systemem ochrony praw człowieka. Królowa brytyjska ma własną kanadyjską kartę Praw i Wolności i w razie potrzeby odwołuje się do Komitetu Praw Człowieka nie mając nic wspólnego z Ameryką Łacińską i od początku nie współuczestniczyła w tym.
W tym regionie rozwijała się instytucja azylu dyplomatycznego. System ten w praktyce nie zdaje egzaminu.
5) Po II wojnie światowej Europa
- 5.05.1949 w Londynie zostaje podpisany statut Rady Europy. Europa wytwarza Organizację Regionalną, która nie chce wchodzić w żadne sprawy wojny, pokoju, konkurencje gospodarcze. Statut Rady Europy wprowadza trójfundament wartości europejskich:
§ demokracja
§ prawa człowieka
§ równe rządy praw?
Główne organy: Zgromadzenie Konsultacyjne i Zgromadzenie Parlamentarne, Komitet Ministrów, sekretarz Generalny podejmują wysiłki by uporządkować prawa człowieka w Europie.
1949/ 1950 Europa jest jeszcze pod wielkimi zniszczeniami wojennymi. Jest świadoma, że za wcześnie jest mówić o ochronie praw życia.
- 4.11.1950r. w Rzymie dochodzi do uroczystego podpisania konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności tzw. europejska konwencja praw człowieka (weszła w życie we wrześniu 1953 roku).
Jest to dokument, który ma chronić prawa I generacji- prawa obywatelskie i wolnościowe.
W pierwotnej wersji miała 66 artykułów, z tego 1-18 art. i kilka ostatnich można nazwać klauzulami generalnymi postanowieniami formalnymi, a reszta, katalog praw zawiera się w art.2- 12, od 19- 57 dotyczy systemu strasburskiego.
Przeważająca większość dotyczy kontroli przestrzegania zobowiązań państw i funkcjonowaniu 2 organów strasburskich: Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Przewidziano, że ta konwencja będzie uzupełniana protokołami dodatkowymi dwojakiego typu:
§ protokoły materialne- modyfikują ochronę prawa już zawartego w danej konwencji
§ protokoły procedurowe- zmieniają mechanizm kontrolny konwencji
Z punktu widzenia traktatowego są to dwa odmienne typy umowy międzynarodowej. Protokół materialny wchodzi w życie po ratyfikacji przez wskazaną liczbę państw. Protokół procedurowy jest odmiennego typu, by wszedł w życie musi być ratyfikowany przez wszystkie państwa, które ratyfikowały konwencję, bo on zmienia jej strukturę kontrolną.

POLSKA A RADA EUROPY
Od 1990 roku Polska była obserwatorem w Radzie a 6.12.1991r. jest stroną statutu Rady Europy (od ratyfikacji) i pełnoprawnym członkiem tej organizacji.
Zmiana konstytucji z PRL na RP.
19.01.1993 ratyfikacja przez Polskę Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Od tego dnia Polska jest stroną tej konwencji i jest zobowiązana do wykonywania w dobrej wierze zobowiązań z niej wynikających. W pierwotnym kształcie konwencja nie zakładała automatyzmu. Czyli można było ratyfikować konwencję bez wiązania się procedurą strasburską, systemem kontroli.
Państwo, które chciało przyjąć kompetencje organów strasburskich musiało złożyć notę o uznanie kompetencji europejskiej komisji praw człowieka i odpowiednią notę o uznanie kompetencji europejskiego trybunału praw człowieka.
01.05.1993 Polska złożyła te dwie noty i poddała się jurysdykcji organów strasburskich, obywatele polscy i nie tylko mogą składać skargi przeciwko państwu polskiemu.
Skargi mogą dotyczyć wszelkich naruszeń jakie miały miejsce od 01.05.1993r. Dotyczy to naruszeń ciągłych lub naruszeń w skutkach trwałych, np. ktoś został bezprawnie pozbawiony własności w 1945r.

JAKIE PRAWA SĄ CHRONIONE W SYSTEMIE EUROPEJSKIEJ KNWENCJI PRAW CZŁOWIEKA I ICH ODPOWIEDNIKI W PAKTACH PRAW CZŁOWIEKA:

- art.2- prawo do życia - art.6 paktu
- art.3- wolność od tortur oraz nieludzkiego bądź poniżającego traktowania lub karania- art.7 paktu
- art.4- zakaz niewolnictwa, poddaństwa oraz pracy przymusowej lub obowiązkowej- art.8 paktu obywatelskiego
- art.5- prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego oraz gwarancje na wypadek pozbawienia wolności- art.9, 10 paktu
- art.6- prawo do słusznego procesu- art.14 paktu
- art.7- zakaz retroakcji prawa karnego- art.15 paktu
- art.8- prawo do poszanowania życia prywatnego, rodzinnego, domu i korespondencji- art.17 paktu
- art9- wolność myśli, sumienia, religii i przekonań- art.18 paktu
- art10- wolność ekspresji, w tym wolność informacji- art. 19 i 20 paktu
- art11- wolność pokojowych zgromadzeń i zrzeszania się, w tym wolności związkowe- art. 21 i 22 paktu
- art12- prawo do zawarcia małżeństwa i zawarcia rodziny- art. 23 paktu i 24 dotyczący praw dziecka

protokół I materialny:
- art.1- prawo do niezakłóconego korzystania ze swojej wolności- brak odpowiednika paktu
- art.2- prawo do nauki z akcentem na prawo rodziców- art.13 paktu gospodarczego (bo jest to prawo socjalne)
- art.3- gwarancja wolnych wyborów wraz z czynnym i biernym prawem wyborczym- art.25 paktu obywatelskiego

protokół IV
- art.1- wolność od więzienia za długi- art.11 paktu obywatelskiego
- art.2- wolność przemieszczania się- art.12 paktu
- art.3- zakaz pozbawiania obywatelstwa i prawo powrotu do własnego kraju- art.12 paktu dotyczącego prawa powrotu
- art.4- zakaz zbiorowego wydalania cudzoziemców- brak w pakcie

protokół VII konwencji europejskiej
- art.1- gwarancje na wypadek wydalenia cudzoziemca- art.13 paktu
- art.2- prawo do skutecznych środków odwoławczych w sprawach karnych- art.14 paktu
- art.4- zakaz powtórnego karania i ścigania za ten sam czyn
- art.5- gwarancja równych praw małżonków w związku z zawarciem, podczas trwania i na wypadek rozwiązania małżeństwa- art.23 paktu

protokół VI w sprawie zniesienia kary śmierci- II protokół fakultatywny do paktu obywatelskiego 1989r.

protokół XIII 3.05.2002 w sprawie wyeliminowania kary śmierci we wszelkich okolicznościach

W wielu podręcznikach protokół europejski określany jest jako protokół uniwersalny w sprawie zniesienia kary śmierci. Nie wolno. Bo protokół europejski ma tę cechę, że na 44 państwa strony konwencji europejskiej 42 państwa go ratyfikowało. A II protokół fakultatywny ratyfikowany jest przez 47 państwa (a jest ponad 200 państw) zatem fikcją jest uniwersalny zakaz kary śmierci.
Europa poszła dalej, bo protokół VI jeszcze dopuszcza państwu możliwość dokonania kary śmierci jeśli chodzi o czyny związane z działaniami wojennymi, w sytuacji bezpośredniego zagrożenia a protokół XIII eliminuje ten wyjątek, nigdy w żadnej sytuacji kara śmierci nie może być zastosowana. A w prawie uniwersalnym tego nie ma, nie ma protokołu do paktu.
Statuty obecnie funkcjonujących międzynarodowych Trybunałów Karnych, m.in. do spraw zbrodni, zajmują się najcięższymi zbrodniami, statuty te nie przewidują w katalogu kary śmierci. Międzynarodowe prawo karne wykluczyło z katalogu kar, kary śmierci.

PRAWA, KTÓRE SĄ W PAKCIE A NIE MA ICH W KONWENCJI:
- art.16 paktu- prawo do poszanowania podmiotowości prawnej osoby. Nie ma takiej autonomicznej gwarancji w prawie europejskim. Jednak prawo takie jest w Europie chronione ale Europejczycy uważają, że jest to raczej założenie, które wraz z godnością mieści się w fundamencie, punkcie wyjścia do traktowania o prawach człowieka. Jest osoba z przyrodzoną godności i wiadomo, że jest to podmiot, nie potrzeba podkreślać prawa do podmiotowości, bo to samo przez się rozumie.
- Art.26 paktu obywatelskiego- dotyczy prawa do równości wobec prawa i równej ochrony prawnej. Z orzecznictwa Komitetu Praw Człowieka ONZ czyli organu traktatowego powołanego do kontroli przestrzegania zobowiązań wynikających z paktu, wynika że art.26 jest traktowany jako prawo autonomiczne, zatem my możemy narzucić naruszenia art.26 nie musząc wskazywać naruszenia innego prawa materialnego z paktu. Mamy własną autonomię co powoduje otwarcie na ochronę innych praw socjalnych, kulturalnych, na tyle ile służy nam roszczenie krajowe.
- Art.14 europejskiej konwencji praw człowieka, który zawiera wielką klauzulę niedyskryminacji nie jest traktowany jako prawo autonomiczne. Nie można powołać się na sam art.14, musi pozostać w związku np. z art.9 prawa do poszanowania wolności religijnej. Samodzielnie nie może być, nie ma autonomicznej gwarancji niedyskryminacji.
Dlatego w 2000r. został przyjęty protokół XII do konwencji europejskiej w sprawie niedyskryminacji. W systemie europejskim ma pełnić funkcję jak art.26 paktu, autonomicznej podstawy do dochodzenia roszczeń jeżeli istnieje dyskryminacja a prawo ma oparcie w prawie krajowym albo innej podstawie w prawie międzynarodowym.

18.10.1961r. w Turynie została przyjęta europejska Karta Socjalna.
Ma 2 części.
W części I w ogólnych punktach ujętych jest 19 praw traktatowych jako zobowiązanie państw do rozwijania odpowiednich polityk krajowych.
Część II zawiera te same 19 praw ale ujętych w postaci artykułów i numerowanych §. Jeżeli państwo je ratyfikuje, te prawa są bardzo poważnie traktowane, prawa którym musi towarzyszyć gwarancja skutecznego dochodzenia roszczeń na wypadek ich naruszenia.
Szczególny system wiązania się strony zobowiązaniami wynikającymi z karty:
Jeśli państwo ratyfikuje te prawa to musi to zrobić razem z ogólnymi punktami z części I. Czyli państwo musi rozwijać w dobrej wierze odpowiednią politykę krajową na rzecz stopniowego urzeczywistniania tych praw. Ma obowiązek przekładania co rocznych sprawozdań dla urzeczywistniania tego prawa.
Część II: 7 praw uważa się za prawa fundamentalne jakby trzon normatywny karty. Z tych praw co najmniej 5 państwo musi ratyfikować.
Resztę państwo może przyjąć w wersji artykułowej lub paragrafowej. Jeśli przyjmuje art. to musi co najmniej 10 z 19 praw ratyfikować. (poza 5 fundamentalnymi jeszcze 5 następnych musi ratyfikować). Jeśli przyjmuje wersję § to musi się związać co najmniej 45 § numerowanymi.
Uważa się, że państwo z mocy I części składa sprawozdanie organowi kontrolnemu- Komitet Niezależnych Ekspertów Europejskiej Karty Socjalnej, od 1998r. zmienił nazwę na Europejski Komitet Praw Socjalnych.
Państwo w każdej chwili może w trybie noty rządowej powiadomić sekretarza generalnego, że wiąże się kolejnymi prawami. Przyjęcie do wiadomości tego automatycznie poszerza krąg obowiązywania konwencji.

KATALOG PRAW CHRONIONYCH W KARCIE SOCJALNEJ I ICH ODPOWIEDNIKI W PAKCIE GOSPODARCZYM:
- Art.1- prawo do pracy traktowane jako prawo fundamentalne- art.6 paktu gospodarczego
- Art.2- prawo do słusznych warunków pracy- art..7 paktu
- Art.3- prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy- art.7 paktu gospodarczego
- Art.4- prawo do słusznego wynagrodzenia- art.7 paktu gospodarczego
- Art.5- prawo organizowania się pojmowane jako wolność związkowa- art.8 paktu gospodarczego i art.22 paktu obywatelskiego

Konwencja nr 87 MOP o wolności związkowej i ochronie praw związkowych.
Konwencja nr 98 o prawie organizowania się i układach zbiorowych.
- Art.6- gwarancja układów zbiorowych i akcji zbiorowych- (gwarancja fundamentalna)
- Art.8- szczególna ochrona praw kobiet pracujących zwłaszcza w kontekście macierzyństwa- art.10 pkt 2 paktu gospodarczego
- Art.7- szczególna ochrona dzieci i młodzieży- art.10 pkt 3 paktu gospodarczego
- Art.9- prawo do ukierunkowania zawodowego- brak paktu
- Art.10- prawo do szkolenia zawodowego w czasie pracy- brak paktu
- Art.11- prawo do zdrowia- art.12 paktu obywatelskiego
- Art.12- prawo do zabezpieczenia społecznego według wzorca europejskiego kodeksu zabezpieczenia społecznego- art.9 paktu
- Art.13- prawo każdej osoby do bezpłatnej pomocy socjalnej i medycznej- art.11- prawo do godnego poziomu życia
- Art.14- prawo do udogodnień socjalnych (dotyczy żłobków, przedszkoli itp.), brak art. z paktu
- Art.15- szczególna ochrona praw osób niepełnosprawnych- brak paktu
- Art.16- gwarancja prawnej, socjalnej i gospodarczej ochrony rodziny niezbędnej dla jej pełnego rozwoju- art.10 ust.1 paktu
- Art.17- (koniec kasety)
- Art.18- prawo do płatnego zatrudniania na terytorium innych umawiających się stron
- Art.19- szczególna ochrona pracowników, migrantów i ich rodzin (prawo fundamentalne)

STOSUNKI POLSKI DO EUROPEJSKIEJ KARTY SOCJALNEJ
Ratyfikacja w czerwcu 1997r., 5 praw i 54 paragrafy
- Art.4 dotyczący słusznego wynagrodzenia, składa się z 4 §, ratyfikowaliśmy § 2,3,4, które bez art.1 nic nie znaczą, kiedy się opuszcza §1 w którym jest zawarta gwarancja że każdy pracownik ma prawo do słusznego wynagrodzenia zabezpieczającego godne życie pracownikowi i jego rodzinie
- Art.13 składa się 4 §, ratyfikowaliśmy § 2,3,4, bez 1 a jest to prawo fundamentalne- „każda osoba, która nie ma wystarczających zasobów i własnymi siłami ich zapewnić nie potrafi a nie jest objęta systemem zabezpieczenia społecznego ma prawo do bezpłatnej pomocy socjalnej i medycznej”. Jest to prawo podmiotowe, które można dochodzić przed sądem. (nie ratyfikowaliśmy).
- Art.18- też § 4, ratyfikowaliśmy tylko §4 „ że strona zgadza się by jej obywatele wyjeżdżali za granicę w poszukiwaniu pracy” a nie ratyfikowaliśmy np. §1, prawa do wynagrodzenia za umową stron.
- Art.19 ratyfikowaliśmy wszystkie 10 §-... dla pracowników, migrantów oraz ich rodzin.

Standardy europejskie zawierają jeszcze ponad 100 konwencji.
1981- konwencja o ochronie jednostek w kontekście autonomicznego przetwarzania danych o charakterze osobistym (o ochronie danych Polska ratyfikowała ją w 2002r.).
4.04.1997- konwencja o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej w kontekście zastosowań biologii i medycyny (biomedyczna)
1998- protokół w sprawie zakazu klonowania istot ludzkich
2001- protokół w sprawie transplantacji organów i tkanek ludzkich
2003- protokół w sprawie eksperymentów naukowych na istotach ludzkich
1999- konwencja prawa karnego przeciwko korupcji.(Polska nie ratyfikowała).

W międzynarodowym porządku prawnym istniały kierunki praktyczne, dualistyczne które zakładały ścisłą odrębność prawa międzynarodowego i systemu prawa krajowego. Postrzegały te dwa porządki jako tkanki niekompatybilne. Było właściwe, że norma międzynarodowa była właściwa tylko dla środowiska międzynarodowego i nie może ani obowiązywać ani być stosowana w porządku krajowym i odwrotnie.
Stefan Rozmaryn rozwijał myśl, najpierw w art. 1961, później w monografii 1964 „Konstytucja- ustawa zasadnicza PRL”, który stanął na gruncie tezy, że umowa ratyfikowana i opublikowana w załączniku do Dz. U., wchodzi w skład prawa krajowego i może być stosowana w porządku krajowym. Niektórzy szli w jego ślady, np. Krzysztof Skubiszewski ale generalnie panowała wierna postawa doktryny odpowiadająca postawie organom władzy i orzecznictwa. A ona zakładała, że można ratyfikować wiele umów ale i tak z tego nic nie wynika, np. 03.03.1977 PRL ratyfikuje międzynarodowe pakty praw człowieka (i pakt obywatelski i pakt gospodarczy). W czasie gdy państwo przymierza się do ratyfikacji, trwają prace nad nowelizacją konstytucji, ale nic z paktów nie ma miejsca w konstytucji.
Obok kierunku dualistycznego, istniał kierunek monistyczny, który zakładał jedność porządku prawnego, czyli, że istota, natura unormowań jest czymś powszechnym niezależnie od tego czy to na szczeblu krajowym czy międzynarodowym. Więc prawa krajowe i międzynarodowe są częściami jednego porządku prawnego i określa które prawo ma prymat, a które musi ustąpić. Ta relacja rozstrzygała na korzyść prawa międzynarodowego.
Prawo międzynarodowe w swoim obowiązaniu ma w sobie zasadę fundamentalną- zasadę wykonywania w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego. Z tego wynika, że niezależnie od woli państwa, państwo musi dostosować swoje prawa i praktykę krajową do zobowiązań międzynarodowych, którymi dobrowolnie się związało. Jest to obowiązek dostosowania, w tym obowiązek legislacyjny (jest to strona pozytywna). Państwo nie może w stosunkach międzynarodowych powoływać się na swoje prawa i praktykę krajową w celu zwolnienia się z zobowiązań międzynarodowych (strona negatywna).
W 1991 ratyfikujemy statut Rady Europy i podpisujemy (jeszcze nie ratyfikujemy) Europejską Konwencję Praw Człowieka. Ale Rada Europy zakłada trójfundament: demokracja parlamentarna, prawa człowieka i trzeba to przystosować. W tym czasie następuje kolejna nowelizacja (z PRL na RP). W art.1- Polska staje się demokratycznym państwem prawnym; zostają wpisane prawa człowieka do bezpośredniego stosowania.

PRAWA CZŁOWIEKA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP 1997
- art.9 rozdz. I- RP przestrzega wiążącego ją praw międzynarodowego (jest klauzulą generalną
- art.87 rozdz. III- wylicza katalog źródeł praw powszechnie obowiązujący w Polsce (konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia itd.). Kolejność jest wyrazem hierarchii źródeł w Polsce.
Tu kończy się znaczenie art.9, bo zamiast wiążącego prawa międzynarodowego, mamy ograniczenie do ratyfikowanych umów międzynarodowych (art.87). A znaczna część umów nie podlega formalnej ratyfikacji, wchodzą w grę uproszczone tryby a są wiążącym prawem międzynarodowym dla Polski i nie znajduje miejsca w systemie źródeł.
„Umowy ratyfikowane poniżej ustaw” teoretycznie oznaczają to, że ustawy górują nad umowami międzynarodowymi ratyfikowanymi a nie można tego pogodzić z wiążącym prawem międzynarodowym.
- art.89- kwalifikuje które z umów wymagają ratyfikacji w trybie ustawy czyli z zaangażowaniem parlamentu. Takiego trybu wymagają umowy, które dotyczą przedmiotu, mające związek z wolnościami, obowiązkami, prawami człowieka i obywatela z rozdziału II Konstytucji RP.
- art.188 K- funkcje Trybunału Konstytucyjnego. Poza badaniem ustaw z K i umów międzynarodowych z K, mamy badanie zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi: i to jest prawidłowe. Jednak w odniesieniu do art.87, gdzie ustawy są ponad umowami ratyfikowanymi nie ma spójności między tymi artykułami. Bo skoro ustawy są wyżej to jak można badać zgodność ustaw z umowami międzynarodowymi.
- art.91K- pkt 1- ratyfikowane umowy międzynarodowe wchodzą w skład polskiego porządku prawnego i mogą być bezpośrednio stosowane. Obywatel może powołać się na normę międzynarodową a organ może i powinien zastosować normę międzynarodową, ale dotyczy to tylko umów ratyfikowanych. Ustawa 2- umowy ratyfikowane w trybie ustawy, mają wyższość nad ustawą krajową jeśli ustawy z umową nie da się pogodzić. Ust. 3- przypisuje taką samą kwalifikację jak traktatom ratyfikowanym w trybie ustawy, w tym traktatom praw człowieka, uchwałom organizacji międzynarodowych jeżeli tego typu jakości dysponują (w pierwszym rzędzie chodzi o dyrektywy, rozporządzenia i decyzje wspólnoty europejskiej. Czyli przepisy wspólnotowe, (zgodnie z prawem wspólnotowym) wchodzą w skład porządku i mają prymat nad prawem krajowym).

KONSTYTUCJA NORMATYWNA MIĘDZYNARODOWO CHRONIONYCH PRAW CZŁOWIEKA
1) Źródło i podstawa praw człowieka
2) Koncepcja podmiotu uprawnionego
3) Koncepcja podmiotu zobowiązanego
4) Zobowiązanie- jego istota i zakres
5) Roszczenie na tle naruszenia praw człowieka
Ad.1
Prawa człowieka nie pochodzą od suwerennej władzy, z woli państwa. W normach prawa międzynarodowego (w KNZ, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, w Paktach Praw Człowieka) stwierdzone jest, że wszystkie te prawa wynikają z przyrodzonej godności ludzkiej. Przyrodzona godność osoby jest tym źródłem, fundamentem praw człowieka.
Prawa człowieka są po to, by człowiek osiągnąć pełnię swojego człowieczeństwa. Jest to problem teleologii (nie teologii) praw. (teleos- cel, przeznaczenie). Prawa człowieka są po to, by człowiek w sposób swobodny, pełny zrealizował swoją osobowość.
Art.29 powszechnej deklaracji- „... bo tylko w społeczeństwie możliwy jest swobodny i pełny rozwój osobowości”.
Godność osobowa jest, na ile my wykreujemy siebie jako osobę, jest fundamentem niezniszczalnym, przyrodzona jest i niezniszczalna, każdemu przysługująca. Jest fundamentem i źródłem praw człowieka.
Państwo normując prawa człowieka, deklarując traktaty- one wypowiadają się na ile nam potrafią zapewnić skuteczną ochronę tych praw.

Ad.2
Człowiek jest podmiotem uprawnionym. Jest tak wielką tajemnicą, że w języku prawniczym nie da się go zdefiniować, podobnie jak godność osobową. Prawa człowieka wynikające z Karty są dla wszystkich, czyli każdy człowiek jest podmiotem uprawnionym.
Evergone- tonte prsonne- zawsze tak...
No one- mil- nikt nie może podlegać żadnym torturom?
Human bei- vetve humaine
Art.1 powszechnej deklaracji- wszystkie istoty rodzą się godne i równe w swych prawach
Art.6 paktu obywatelskiego- przyrodzone prawo dożycia ma każda istota ludzka. (także w czasie prenatalnym)

NORMY KONKRETNIE SKIEROWANE NA OKREŚLONE PODMIOTY
- Art. 25 paktu obywatelskiego i art.3 protokołu I do konwencji europejskiej- w kontekście samostanowienia narodu mamy przypisane tzw. obywatelskie prawo polityczne każdemu obywatelowi a nie każdemu człowiekowi. Prawo do współrządzenia własnym krajem, czynne i bierne prawo wyborcze przypisane jest obywatelom.
- Art. 8 europejskiej karty socjalnej- ochrona kobiet pracujących zwłaszcza w kontekście macierzyństwa
- Normy adresowane do dziecka- deklaracja praw dziecka, traktaty generalne, pakt obywatelski
- Normy poświęcone niepełnosprawnym- art. 15 karty socjalnej
- Normy dotyczące mniejszości narodowych, religijnych- konwencja ochrony mniejszości narodowych, art. 27 paktu obywatelskiego
- Normy poświęcone osobom pozbawionych wolności- art. 10 paktu obywatelskiego itd.
W każdej dziedzinie pojawiają się cechy specyficzne, wyróżniające daną kategorię i związana z nią generacja ochrony.

ZBIROWE KATEGORIE PODMIOTÓW:
- Art.16 powszechnej deklaracji- rodzina jako naturalna i podstawowa komórka każdego społeczeństwa- ma tytuł do specjalnej ochrony społeczeństwa i państwa.
- Karta socjalna- poświęcona prawdy gospodarczej i socjalnej ochronie rodziny niezbędnej do pełnego rozwoju i przetrwania
- Prawo do zrzeszania się w partie, związki, organizacje itd. (jako zbiorowy podmiot)
- Art.604 konwencji europejskiej- skarga strasburska daje prawo do skargi nie tylko jednostce ale też grupie osób, np. organizacji pozarządowej (partia, związki, itp.)
- Art.1 protokołu I do konwencji europejskiej- każda osoba fizyczna lub prawna ma prawo do niezakłóconego korzystania ze swojego mienia- osoba prawna a więc przedsiębiorca
- Kościół jako związek wyznaniowy, wspólnota religijna- prawo do publicznego wyrażania religii

Ad.3
Gwarancja naszych wolności i praw wobec państwa, jego funkcjonariuszy, urzędników, władz.
§ Traktaty międzynarodowe praw człowieka podpisują, ratyfikują państwa, w nich formułuje się zobowiązania państwa. Państwo jest tym pierwszorzędnym podmiotem zobowiązanym w ochronie praw człowieka.
§ Zbiorowe podmioty takie jak partie polityczne, kościoły, itd. są podmiotami zobowiązanymi wobec członków
§ Rodzina, małżeństwo też jest podmiotem zobowiązanym w szczególności wobec dzieci
§ Człowiek jako jednostka też jest podmiotem zobowiązanym, art. 29 powszechnej deklaracji- każda jednostka ma obowiązki wobec społeczeństwa, bo tylko w nim jest możliwy swobodny i pełny rozwój jej osobowości. Art. 19 paktu obywatelskiego, art.10 konwencji europejskiej- wielka wolność ekspresji, słowa- z wykonaniem tego prawa wiążą się obowiązki i szczególna odpowiedzialność
§ Krąg państw, organizacja międzynarodowa podejmuje się ochrony praw człowieka to też stają się podmiotem zobowiązanym. Przyjmują zbiorową odpowiedzialność za los praw człowieka w systemie ochrony.

Ad.4
Karta praw człowieka określa prawa człowieka jako wielkie zobowiązanie ujęte jako poszanowanie, rozumiane jako uznanie, umocowanie w porządku prawnym gwarancji praw człowieka i przestrzeganie, wprowadzenie tego do praktyk.
Inne prawa też są ważne ale prawa człowieka są na równi chronione, dysponują równą mocą gwarancyjną, równą mocą obowiązywania, wymagalności.
Inne formuły zobowiązania znajdziemy w sferze praw obywatelskich, politycznych i inne formuły znajdziemy w II generacji praw gospodarczych, socjalnych, kulturalnych.
Różnice
Państwa zobowiązują się zapewnić i przestrzegać wobec każdej osoby znajdującej się na jego terytorium prawa umocowane w mniejszym pakcie.
pkt 2- strony zobowiązują się podjąć wszelkie środki niezbędne do urzeczywistniania praw zawartych w paktach.
pkt 3- środki na wypadek naruszenia praw człowieka (roszczenia)
Art.1 europejskiej konwencji praw człowieka

ZAKRES ZOBOWIĄZANIA
- Z uwagi na krąg podmiotów- każda osoba znajdując się na terytorium państwa, podlegająca jurysdykcji państwa. W założeniu generalnym są to nie tylko obywatele ale wszystkie osoby nie posiadające obywatelstwa w tym cudzoziemcy mające obywatelstwo konkretne, drugiego państwa, bezpaństwowcy. Wszystkie te podmioty są uprawnione z punktu widzenia zobowiązań danego państwa. Nie podlegające jurysdykcji państwa- dotyczy to osób z immunitetem dyplomatycznym
- Z uwagi na miejsce, terytorialny zakres państwa- obszar wyznaczony jego granicami lądowymi, wodnymi.
Państwo przynależności statku, okrętu, samolotu będzie państwem zobowiązanym z tytułu praw człowieka.
Wszędzie tam, gdzie państwo rozciąga swoją efektywną kontrolę poza swoim terytorium, to państwo jest odpowiedzialne z tytułu praw człowieka. Zobowiązania wynikające z paktu:
§ Zobowiązanie rezultatu- pełne urzeczywistnienie praw umocowanych w pakcie gospodarczym. Państwa będą się starały stopniowo urzeczywistniać te prawa
§ Zobowiązanie należytej staranności- maksymalne wykorzystanie wszelkich zdobytych środków, np. zwalczanie bezrobocia.
Optymalne wykorzystanie współpracy międzynarodowej.

Brak 45 min.

Gwarancje w systemie krajowym
Zasada skutecznej ochrony praw człowieka- składa się z gwarancji dochodzenia roszczeń, by ochrona była faktycznie skuteczna.
... w orzecznictwie strasburskim zawierają w sobie gwarancję ogólną lex generalis i dwie gwarancje specjalne o charakterze szczególnym lex specjalis.

GWARANCJA GENERALNA
Art.2 ust 3 paktu obywatelskiego - zawiera gwarancję generalną - prawo do skutecznych środków prawnych na wypadek naruszenia praw człowieka.
Art.13 konwencji europejskiej- każda osoba która występuje z roszczeniem, ma prawo skutecznego odwołania się do kompetentnej władzy krajowej, celem uzyskania właściwego rozstrzygnięcia, a kiedy jest to właściwe słusznego odszkodowania.
Jeśli ta władza nie zapewnia gwarancji typowej dla sądu, wtedy prawo krajowe musi przewidywać drogę sądową. Czyli odwołania się do sądu dwóch jurysdyktur. Sąd bada zgodność co do faktu i co do prawa. Jeśli wchodzi w grę sytuacja materialna czy moralna przeliczana na szkodę, wtedy należy się odszkodowanie.

GWARANCJE SPECJALNE
1) art.6 konwencji europejskiej, art.14 paktu - prawo do słusznego procesu
2) art.5 konwencji europejskiej, art.9 paktu - prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Polega na tym, że każda osoba pozbawiona wolności i nie tylko w kontekście oskarżenia karnego, ma prawo odwołania się do sądu i szybkiego rozstrzygnięcia co do tego czy pozbawienie wolności jest zgodne z prawem. (i uzyskanie natychmiastowego zwolnienia jeśli sąd stwierdzi, że nie jest to zgodne z prawem)

Gwarancje w systemie uniwersalnym
Prawo do skargi międzynarodowej:
1) skarga państwowa (skarga międzypaństwowa)
2) skarga jednostki (skarga indywidualna)

ad.1
art.40 i następne paktu obywatelskiego
art.33 konstytucji
Zasada solidarności- każdy jest odpowiedzialny za los prawa człowieka, ustalona jest wspólna, zbiorowa ochrona praw człowieka. Jeżeli gdzieś zostało naruszone prawo człowieka, to można pozwać gwałciciela praw człowieka przed organ kontrolny- takie jest założenie. Nie trzeba mieć w tym własnego interesu, nie trzeba być ofiarą, można występować w imieniu i na rzecz osoby 3, której dzieje się krzywda.

Ad.2
Skarga indywidualna- określona jest w protokole fakultatywnym do paktu obywatelskiego. Skargę składa się do Komitetu Praw Człowieka w Genewie- organu kontrolnego, powołanego na podstawie art.28 i następne paktu.
Ma do spełnienia 3 funkcje:
1) takie sprawozdanie ma podstawę w sposób jawny i z udziałem partnerów społecznych (związków zawodowych, organizacji pozarządowych - Fundacja Praw Człowieka) żeby była jakaś kontrola opinii publicznej, społecznej, co my sprawozdajemy na temat wykonania paktu. Komitet studiuje te sprawozdania i może tą drogą różne sprawy państwu wytykać. Jest to badanie indywidualne sprawozdań
2) Komitet czasem formułuje komentarz ogólny- jest traktowany jako autentyczna interpretacja praw w pakcie obywatelskim
3) przyjmowanie i rozpatrywanie zawiadomień (zawiadomienie pełni funkcję skargi międzynarodowej i skargi jednostki przeciwko konkretnemu państwu).

W konwencji europejskiej:
Art.34 europejskiej konwencji praw człowieka- dotyczy prawa do skargi indywidualnej.

Do czasu wejścia w życie protokołu 11 (do 1.11.9 Cool

nie było to prawo automatyczne. Zakładało się, że państwo ratyfikując konwencję nie przesądzało o związaniem się kompetencji organów strasburskich. Wówczas obowiązywałby, że specjalnymi notami państwo uznawało kompetencje Europejskiej Komisji Praw Człowieka i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Po wejściu w życie tego protokołu 11 nie ma już Europejskiej Komisji Praw Człowieka, jest jednolity, stale funkcjonujący Europejski Trybunał Praw Człowieka. I uznaje się, że ratyfikacja europejskiej konwencji praw człowieka automatycznie zawiera zgodę państwa na poddanie się orzecznictwu strasburskiemu.

Porównanie mechanizmu skargi indywidualnej w pakcie i konwencji europejskiej
Inaczej jest ujęty podmiot skargi (wnoszący skargę). Protokół do paktu określa, że tylko jednostka może wnieść skargę.
W konwencji skargę do art.34 może wnieść jednostka, grupa osób lub organizacja pozarządowa.
Grupa osób - np. zamiast 7 policjantów wnoszących skargę pojedynczo (7 skarg) mogą wnieść 1 wspólnie.Upraszcza to procedurę.
Organizacja pozarządowa- każda organizacja, każda instytucja, która nie jest instytucją państwową uczestniczącą we władzy jest instytucją pozarządową, np. związek zawodowy.
Przy skardze indywidualnej musi być ofiara - ofiara skarży, że pogwałcono jej prawa. Istnieje założenie, że ma to być ofiara rzeczywista i bezpośrednia.

Czy może wchodzić w grę ofiara pośrednia?
Może, np. dziecko jest podmiotem uprawnionym z tytułu praw człowieka. Prawo nie przyznaje zdolności do czynności prawnych dziecku. Czyli dziecko występuje pośrednio przez przedstawiciela ustawowego (rodzice, opiekunowie).
Osoby niepełnosprawne też mogą występować przez przedstawicieli.

Warunki dopuszczalności skargi międzynarodowej
1) wyczerpanie krajowych środków prawa- nie ma jednolitego standardu systemu środków odwoławczych. Wyczerpane muszą być:
a) środki dostępne- ten który mocą naszej decyzji zostaje on uruchomiony
b) środki skuteczne- który daje gwarancję słusznego postępowania i dotarcia do rozstrzygnięcia sprawy, daje pełne rozstrzygnięcie danej sprawy
c) środki praktyczne
2) musi być wniesiona w ciągu 6 miesięcy od ostatecznego rozstrzygnięcia krajowego. Ostatecznym rozstrzygnięciem będzie prawomocne orzeczenie kończące tok instancyjny. Tam gdzie nie ma odwołania to w pierwszym rozstrzygnięciu. Tam gdzie nie ma w ogóle środków prawnych to czas zdarzenia o którym twierdzimy, że stanowiło naruszenie należnych nam praw (6 miesięcy od tego czasu),
3) nie może być anonimowa- co innego jest poufność- w formularzu skargi można zaznaczyć aby dane składającego były poufne,
4) niedopuszczalna jest skarga, która już była rozpatrywana (będzie odrzucona) przez ten organ albo przez inny kompetentny organ międzynarodowy bądź znajduje się w toku rozpatrzenia przez taki inny organ,
5) musi być zgodna z postanowieniami konwencji- tzn., że zarzuty skargi muszą dotyczyć któregoś z praw lub grupy praw w konwencji, protokołach do niej umocowane,
6) podstawą niedopuszczalności skargi może być nadużycie prawa do skargi, np. aby jedna i ta sama osoba w ciągu 1 miesiąca nie złożyła 100 skarg,
7) niedopuszczalna jest skarga bezpodstawna.

Procedury organów strasburskich i Komitetu Praw Człowieka
1) badanie dopuszczalności skargi- jeśli kończy się decyzją o niedopuszczalności to rzecz jest zamknięta i przesądzona. Jeśli skarga jest uznana za dopuszczalną to organ strasburski przystępuje do merytorycznego badania sprawy. Kiedyś, do czasu wejścia protokołu 11 te stadia należały do Europejskiej Komisji Praw Człowieka. Komisja rozpatrywała merytorycznie sprawę co nie wykluczało możliwości wysłania swoich ekspertów w celu przesłuchania odpowiednich świadków.
Jeśli organy dochodzą do wniosku, że państwo jest na przegranej pozycji to próbują załatwić sprawę przez ugodę. Sugerują spotkanie- 1 przedstawiciela państwa i podmiotu skarżącego. Jeśli dochodzi do ugody, to ma to postać, według orzecznictwa,

m&m

według orzecznictwa, krótkiego dokumentu, w którym mówi się o inicjatywie- oświadczenie państwa stwierdzające, że doszło do pewnego ustalenia. Po stronie skarżącego też składa się oświadczenie takie samo, w którym uznaje się że jest to zadowalające rozstrzygnięcie i nie będzie swoich praw dochodzić. Często występuje tu odszkodowanie na rzecz osoby skarżącej.
Jeśli nie udało się doprowadzić do polubownego załatwienia sprawy to niegdyś Komisja kończyła merytorycznie rozpatrywanie sprawy a momentem końcowym było sprawozdanie Komisji. Sprawozdanie Komisji nie miało charakteru prawnie wiążącego chociaż formalnie zawierało elementy takie jak wyrok. Końcowe sprawozdanie było przekazywane do głównego organu decyzyjnego. Do Komitetu Ministrów Rady Europy.
Wtedy otwierał się etap wniesienia do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w terminie 3 miesięcy. Sprawę do Trybunału mogła wnieść: Europejska Komisja Praw Człowieka, państwo pozwane, państwo obywatelstwa ofiary skarżącej. Protokołem 9 do konwencji przyznano prawo wnoszenia skargi do Trybunału samej osoby skarżącej. Trybunał bazował na ustaleniach faktycznych, dowodowych Komisji.
Jeśli w ciągu 3 miesięcy sprawa nie została przekazana do Trybunału wtedy Komitet Ministrów (złożonych z ministrów państw członkowskich) podejmował w oparciu o materiał Komisji rezolucję, która nadawała orzeczeniom Komisji moc polityczną. Ale tego już nie ma. Protokół 11 do konwencji został przez wszystkie państwa ratyfikowany i 31.10.98 wszedł w życie. Mocą tego protokołu państwa są związane orzecznictwem strasburskim.
Trybunał bada etap dopuszczalności skargi. W sprawach skomplikowanych, złożonych istnieje możliwość odwołania się do glenum Trybunału. Komitet Ministrów nie ma już funkcji orzeczniczej, czuwa nad wykonywaniem wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Komitet Praw Człowieka (pakt obywatelski) tu też jest etap badania dopuszczalności, polubowne załatwienie i merytoryczne rozpatrzenie sprawy kończące się opinią Komitetu Praw Człowieka. Opinie nie mają charakteru wiążącego, ale są przez państwa wykonywane. Dlaczego te opinie są przez państwa wykonywane chociaż nie mają charakteru wiążącego?
1) Komitet ma wysoki autorytet
2) swoista sankcja psychologiczna- jeśli państwo odmówi wykonania opinii Komitetu to Komitet ma prawo postawić tą sprawę na kolejnych sesjach ONZ

Granice korzystania z praw człowieka
Mechanizmy ograniczające korzystanie z praw człowieka:
1) .... czegoś
2) .... korzystania z praw człowieka
3) derogacja zobowiązań w dziedzinie praw człowieka

1. sama norma ochronna danego prawa wyraźnie stwierdza, że czegoś to prawo swoją ochroną nie obejmuje, że coś ta ochrona nie obejmuje. Norma tego nie przesądza ale wykazuje zrozumienie dla poszczególnych państw i przyzwala konkretnemu państwu na wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z danego prawa
a) art.6 paktu, art.2 konwencji- (prawo do życia)- nikt nie może być pozbawiony życia, chyba że na mocy kompetentnego sądu, prawo przewiduje taką karę. Tu jest wyjątek- ewentualność orzeczenia kary śmierci. Konwencja europejska ponadto w art.2 §2- nie będą uważane za naruszenie zakazu §1 przypadki użycia siły absolutnie konieczne, zatrzymania, aresztowania, uniemożliwienie ucieczki osobie pozbawionej życia.
Art.5 konwencji, art.9 paktu- prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego
Art.14 paktu- prawo do słusznego procesu
Art.11 konwencji, art.21 paktu- wolność zgromadzeń
Art.1 protokołu I do konwencji europejskiej- prawo do niezakłóconego korzystania ze swojego mienia
b) art.10 konwencji- wielka wolność ekspresji, wypowiedzi. Niniejszy artykuł nie stoi na przeszkodzie aby państwo udzielało zezwoleń dla przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
Art.11 konwencji- prawo do zrzeszania się

1) generalna klauzula limitacyjna- procedury administracyjne
2) indywidualna klauzula limitacyjna

ad.1
art.29 ust.2 powszechnej deklaracji
art.4 paktu gospodarczego
art.31 europejskiej karty socjalnej
Większość praw nie dopuszcza ingerencji państwa. Tylko prawa które dopuszczają klauzulę zezwalają na ingerencję prawa: w konwencji
§ art.8- prawo do poszanowania życia prywatnego, rodzinnego, domu, korespondencji
§ art.9- wolność myśli, sumienia, religii, przekonań
§ art.10- wolność ekspresji
§ art.11- wolność pokojowych zgromadzeń i zrzeszania się
§ art.2 protokołu IV- wolność przemieszczania się
Te prawa zawierają klauzulę limitacyjną.

Ad.2
Art.8 §2 konwencji- niedopuszczalna jest jakakolwiek ingerencja korzystania z tego prawa
3 testy, które składają się na klauzulę limitacyjną:
1) test legalności (zgodności z prawem)
2) test celowości- wylicza dobra, wyliczenie celów prawowitych, będące uznanymi wartościami dla ochrony których państwo może dopuścić się ingerencji w korzystanie z naszych praw
3) test konieczności- konieczna w demokratycznym społeczeństwie

Test legalności
Prawo musi być jasne i dostępne, czyli urzędowo opublikowane

Nic nie słychać – brak ok. 15 min

Test celowości
W każdej klauzuli limitacyjnej pokazywane są cele prawowite czyli dobra, wartości dla ochrony których władza publiczna mogłaby ingerować w korzystnie z naszych praw. Każdemu prawu towarzyszy indywidualna do niego przystosowana klauzula limitacyjna. Ona wymienia specyficzny dla tego prawa katalog celów prawowitych. Dlatego one się różnią w zależności od rodzaju prawa. We wszystkich klauzulach limitacyjnych które towarzyszom prawom, można wyróżnić twardy rdzeń czyli zbiór celów, które zawsze występują.
Generalnie jeśli chodzi o te cele to mamy na myśli albo tzw. dobro wspólne (jakieś interesy typowe dla państwa) albo dobro bliźniego.
W każdej klauzuli występują cele takie jak:
1) bezpieczeństwo państwowe
2) bezpieczeństwo publiczne
3) porządek publiczny
4) ochrona zdrowia i moralności
5) ochrona praw i wolności innych osób

Ad.1 dotyczy bezpieczeństwa zewnętrznego państwa, ochrona państwa przed zagrożeniami wewnętrznymi (strukturalnie odpowiada to sferze działania wywiadu, kontrwywiadu itp.).

Ad.2 bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, skoncentrowane na bezpieczeństwie społeczeństwa (odpowiada to służbą bezpieczeństwa w normalnych krajach demokratycznych).

Ad.3 w standardach prawa człowieka chodzi o to, by było zapewnione nasze prawo do spokojnego życia, zabezpieczenia tego spokoju ale też i ...

Ad.4 w pakcie mówi się zdrowie i moralność publiczna a w konwencji europejskiej mówi się tylko zdrowie i moralność. Konwencja szerzej pojmuje ten cel chroniony, bo zdrowie i moralność drugiej osoby choćby pojedyncze, może być chronione niekoniecznie w publicznym wymiarze. Zdrowie ma publiczny wymiar, stąd przy granicach mogą być kwarantanny, może być ochrona sanitarna, weterynaryjna, by zwierzęta, rośliny sprowadzane z innych krajów nie ugodziły w zdrowie obywateli. Państwo odpowiada za zdrowie. Interes zdrowia publicznego, społecznego jest interesem w imię którego państwo może ograniczyć korzystanie z naszych praw. Moralność jest uznaną kategorią ogólnoludzką, europejską, krajową, rodzinną i jednostkową. Dla ochrony moralności w przekonaniu filozoficznym, religijnym państwo ma władzę do zabezpieczenia by inni uszanowali moralność innych osób. Nikt nie ma prawo godzić w moralność.

Ad.5 Państwo po to ma władzę by chronić jednostki, jest to jego obowiązek ochrony w normalnym funkcjonowaniu jednostki.

Specyficzne cele:
- Art.8 konwencji europejskiej - (prawo do prywatności) - prawo poszanowania życia prywatnego, rodzinnego, korespondencji - występuje jeden cel, którego nigdzie indziej nie można spotkać - ochrona dobrobytu gospodarczego kraju.
Przestępczość, głównie zorganizowana wymaga wkroczenia władzy. Dom, korespondencja, to co jest chronione mogą odsłonić dowody przestępczości.
- Art.10 - konwencja europejska - wolność ekspresji - towarzyszy temu akcent, że państwo może wprowadzać warunki formalne, wymogi, ograniczenie i sankcje ale także katalog celów - lista umów dla ochrony których państwo ma ingerować jest bardzo rozbudowana. Pojawia się tam między elementami stałymi - ochrona integralności terytorialnej.
Cele prawowite w art.10
a) ochrona dobrego imienia i praw innych osób- akcentuje to co jest najbardziej zagrożone. Dlatego kodeksy karne przewidują przestępstwa zniesławienia, obelgi, obrazy. Dobro osobiste - dobre imię, reputacja - podlega ochronie a prawa człowieka udzielają akceptacji przepisom karnym, sankcją, które będą ścigać i karać za zniesławienie. Ochrona dobrego imienia nie jest równa dla wszystkich. W pewnych sytuacjach ochrona jet ograniczona. Jeśli ktoś kandyduje na wyższe stanowiska, społeczeństwo ma prawo wiedzieć wszystko o kandydatach do wyższych urzędów. Im wyższa jest pozycja w strukturze, tym mniejsza jest ochrona prywatności. Prasa ma prawo i obowiązek publikować wszystko o kandydatach byle nie było wyssane z palca.
b) poszanowanie informacji poufnych (ochrona informacji poufnych - w naszym systemie jest to tajemnica państwowa i służbowa). Tajemnica jest wyjątkiem w korzystaniu z prawa do informacji. Tajemnica tylko wtedy jest tajemnicą jeśli przez państwo jest skutecznie zabezpieczona. Państwo ma obowiązek do zabezpieczenia tajemnicy i nie ma podstaw do karania jeśli przestanie być tajemnicą.
c) ochrona powagi i bezstronności sądownictwa- uznaje się to za fundamentalną wartość na straży której może państwo stać. Według orzecznictwa strasburskiego, organ sprawiedliwości musi budzić zaufanie społeczeństwa, musi być znany społeczeństwu.
Prasa ma prawo i obowiązek sprawozdawać o procesach. Społeczeństwo ma prawo otrzymywać informacje także o procesach sądowych. Dziennikarze mają prawo z prowokacją omawiać różne sprawy. Ale:
- każdemu oskarżonemu służy domniemanie niewinności i materiały dziennikarskie nie mogą być tak ujęte, że osądzałyby daną osobę (ocenia to wyrok a nie dziennikarz)
- dziennikarze mają prawo przyglądać się sędzią, prokuratorom, oceniać ich i nie muszą mieć dowodów prawdziwości swoich twierdzeń. Muszą mieć racjonalne podstawy żeby rozsądnie podejrzewać, że np. dany sędzia jest niekompetentny albo stronniczy. Wyłącznie na podstawie upoważnienia sądu można zobowiązać dziennikarza do ujawnienia jego źródła (w wyjątkowych sytuacjach).

Test konieczności
Ingerencja władzy jest konieczna w demokratycznym społeczeństwie. Ingerencja ma być:
§ zgodna z prawem (test legalności)
§ służyć realizacji któregoś z prawowitych celów
§ konieczna w demokratycznym społeczeństwie
Według orzecznictwa strasburskiego test konieczności oznacza:
1) jeśli jest sprawa i zaistniała ingerencja korzystania z jakiegoś prawa to Trybunał bada czy istnieje nagląca potrzeba społeczna. To nie jest interes sejmu, rządu, urzędnika, prezydenta, władz państwowych. Bada się społeczeństwo czy jakaś potrzeba nagła istnieje. Z potrzeby społecznej musi wynikać istotne i wystarczające usprawiedliwienie dla ewentualnej ingerencji (sama potrzeba nie wystarcza),
2) władze muszą dokonać słusznego zrównoważenia praw człowieka z interesem wspólnoty (nie może dojść do sytuacji, kiedy interes wspólnoty kompletnie przekreśliłby interes człowieka)
3) musi zachodzić proporcjonalność między wymaganiami koniecznymi dla realizacji celu prawowitego (dobra, w imię którego prawo jednostki jest ograniczone) a prawem ludzkim.

Degradacja zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie praw człowieka
Jest to mechanizm przekazujący w sytuacjach ekstremalnych co się dzieje z człowiekiem i jego prawami. Na co prawo międzynarodowe zgadza się, jeśli chodzi o los praw człowieka w czasie wojny i innych takich skrajnych sytuacjach (tzw. stany nadzwyczajne)?
- art.4 paktu obywatelskiego
- art.15 konwencji europejskiej
- art.30 europejskiej karty socjalnej
Art.4- w sytuacji, gdy wyjątkowe niebezpieczeństwo publiczne zagraża życiu narodu i zostało ono urzędowo ogłoszone, państwa, strony mogą dokonać odstępstwa od zobowiązań w dziedzinie praw człowieka w granicach niezbędnie wymaganych przez sytuację i w sposób dający się pogodzić z innymi zobowiązaniami wynikającymi z prawa międzynarodowego i nie pociągają za sobą dyskryminacji wyłącznie z powodu rasy, koloru skóry, płci, języka i religii.
§2- niedopuszczalne jest jakiekolwiek odstępstwo od praw zawartych w art. 6, 7, 8 ust. 1 i 2, 15, 16 tego paktu
§3- państwo, które skorzysta z możliwości o których mowa w §1 musi natychmiast powiadomić wszystkie inne strony, państwa paktu o wprowadzeniu takiego stanu, prawa które ulegają ograniczeniu i powodach to uzasadniających. Państwo powiadamia o zakończeniu takiego stanu.
1) przesłanki uprzednie (wstępne)- co musi zaistnieć zanim zostanie wprowadzony stan nadzwyczajny,
2) przesłanki formalne- jakie są obowiązki państwa wobec środowiska, międzynarodowego w związku z rozpoczęciem i zakończeniem stanu nadzwyczajnego
3) supstancjalne przesłanki dopuszczalności, tzw. kroków derogacyjnych. Przedmiotowe (materialne) przesłanki, które pokazują czy i w jakim zakresie państwo może dokonać uszczuplenia w korzystaniu przez nas z praw człowieka w stanach nadzwyczajnych.
1. Wstępna przesłanka materialna wyrażona w pakcie słowami: „ wyjątkowe niebezpieczeństwo publiczne, które zagraża życiu narodu”. Konwencja europejska mówi: „ wojna lub inne niebezpieczeństwo publiczne które zagraża życiu narodu”.
- wojna międzynarodowa, sytuacje zbrojne między państwami dotykające terytorium danego państwa jest uważane za sytuację nadzwyczajną
- wojna domowa, wielkie rozruchy wewnętrzne z udziałem sił zbrojnych mogą kwalifikować się jako sytuacja zagrażająca życiu narodu,
- trzęsienia ziemi,
- fale powodziowe,
- inne klęski żywiołowe itp.
Wartością chronioną jest naród, gdy jest zagrożony w swoim przetrwaniu. Mocą art. 229 Konstytucji stan wojenny w Polsce może być wprowadzony mocą nie tylko w przypadku napaści zbrojnej naszego państwa, ale także zagrożenia wojennego. Art. 230 K- stan wyjątkowy może być wprowadzony w sytuacji zagrożenia wartości konstytucyjnych ustroju RP, porządku publicznego albo bezpieczeństwa obywateli „ i zostało ono urzędowo ogłoszone”- zanim będzie wprowadzony stan wyjątkowy, istnieje obowiązek żeby ogłosić ten stan w trybie przewidzianym przez ustawy i K, by obywatele wiedzieli co ich czeka (to mówi pakt). W konwencji tego określenia nie ma. Ale wymóg uprzedniego ogłoszenia jest bezwzględnym obowiązkiem (według trybunału strasburskiego).
Art.228 K RP przewiduje urzędowe ogłoszenie stanu nadzwyczajnego.

2. Państwo musi natychmiast powiadomić inne państwa, strony danego układu o:
- wprowadzeniu danego typu stanu nadzwyczajnego,
- prawach które poddaje ograniczeniu,
- powodach, przyczynach usprawiedliwiających tego typu działania.
Obowiązek ten wynika z tego, że państwa, strony mogą złożyć skargę międzynarodową że dane państwo dopuszcza się nadużycia wobec swego narodu.
W tym trybie państwo ma obowiązek powiadomić o zakończeniu stanu nadzwyczajnego i przywrócić w pełni korzystanie z praw człowieka.

3. Katalog praw, które są nietykalne:
- prawo do życia,
- wolność od tortur lub nieludzkiego traktowania, wspólne dla paktu i konwencji
- wolność od niewolnictwa i poddaństwa,
- zakaz retroakcji prawa karnego.
W pakcie oprócz tego są: prawa niederogowalne:
- zakaz więzienia za długi (akt.1 protok. IV konwencji europejskiej),
- art.16 prawo do poszanowania zawsze i wszędzie podmiotowości prawnej osoby (konwencja nie ma takiego prawa),
- art.18 wolność myśli, sumienia i religii (brak w konwencji).
W konwencji europejskiej są: prawa niederogowalne
- protokół VI- w sprawie zniesienia kary śmierci
- protokół XIII- z 2002r. w sprawie...
- art.4 protokołu VII- traktuje jako niederogowaną zasadę - zakaz powtórnego ścigania i karania za ten sam czyn
Każde z tych praw uzyskuje potwierdzenie w międzynarodowym prawie humanitarnym (na wypadek wojny, dla ochrony ofiar wojny):
- zakaz arbitralnego pozbawiania życia,
- zakaz okaleczania, tortur, eksperymentów na ludziach,
- zakaz obracania ludzi w niewolników,
- zakaz brania zakładników,
- zakaz retroakcji prawa karnego,
- wielkie nakazy poszanowania religii.
Wszystkie inne prawa są derogowalne. Państwo może uszczuplić korzystanie z nich. W kontekście praw derogowalnych 3 testy muszą być przestrzegane:
§ test legalności
§ test konieczności- państwo może dokonać odstępstwa w granicach niezbędnie wymaganych przez sytuację
§ test legalności z prawem międzynarodowym- wszystkie ograniczenia, które państwo chce wprowadzić muszą być zgodne z innymi zobowiązaniami międzynarodowymi tego państwa.
Art.22 paktu obywatelskiego (dotyczy wolności zrzeszania się, w tym wolności związkowe) i art.8 paktu gospodarczego (dotyczy wolności związkowej).
Oba zawierają - że nic nie upoważnia państwa do podejmowania jakichkolwiek ograniczeń godzących w sferę wolności związkowej i ochrony praw związkowych. Jest ono niewzruszalne nie można go ograniczyć, mimo że inne ustawy przewidują jego ograniczenie.
- zbrodnia wojenna- uniemożliwienie pełne dochodzenie należnych nam roszczeń. Prawo do słusznego procesu- jest niederogowlnym
- zakaz dyskryminacji przy wprowadzaniu stanów nadzwyczajnych wg orzecznictwa strasburskiego prawo zakazujące dyskryminacji, jest bezwzględnie wiążące w Europie jako bezpośrednia konsekwencja rządów prawa w Europie
Art.4 konwencji europejskiej, art.8 paktu obywatelskiego- postanowienia zawierające gwarancje trójprawa- wolności od niewolnictwa, poddaństwa oraz pracy przymusowej lub obowiązkowej.

Zasady ogólne prawa człowieka z podręcznika- str.34

Nowoczesne widzenie zasady niedyskryminacji: z książki:
- zasada legalizmu powszechności
- zasada skuteczności
- zasada solidarności
- zasada pomocniczości
- zasada znajomości
- zasada jedności
- zasada niepodzielności
Ma swój rdzeń w samej karcie NZ art.1 ust.3 prawo wolności człowieka dla wszystkich bez względu na rasę, płeć, język lub religię. Jest to ograniczona, limitowana klauzula niedyskryminacji.
Art.2 Powszechnej deklaracji praw człowieka-
Art.2 paktu obywatelskiego i art.2 paktu gospodarczego-
Art.14 konwencji europejskiej-

Jednolicie w standardach chroniących prawa człowieka klauzule niedyskryminacji otrzymuje postać mało dojrzała:
1) wymienia się o wiele bogatszy katalog względów, które wykluczają dyskryminację (dodaje się kolor skóry, poglądy polityczne lub inne, pochodzenie narodowe i społeczne, urodzenie + te 4)
Art.2 powszechnej deklaracji mówi: „... lub jakikolwiek inny status...”
Inne dokumenty mówią: „ lub jakiekolwiek inne okoliczności czy jakiekolwiek inne względy”.
Jest to formuła końcowa, która otwiera i dopełnia tę klauzulę. Nie ma takiego względu obiektywnego, któryby dopuszczał różnicowanie między ludźmi.
Komitet Praw Człowieka, stwierdza (w oparciu o art.26) że nie musi prawo być chronione w samym pakcie. Bo prawo jest to zakaz dyskryminacji, gwarancja równości wobec prawa, zatem gdziekolwiek wchodzi w grę nierówne traktowanie, dyskryminacja, czy to na podstawie prawa krajowego albo innych traktatów międzynarodowych tam może być skarga skierowana do Genewy, do Komitetu Praw Człowieka.
Art.14 konwencji europejskiej był i jest traktowany przez Trybunał Strasburski jako nie będący odrębnym prawem tylko klauzulą interpretacyjną (co oznacza że nie możemy się powołać na sam art.14).
Obok tego art.14 musimy wskazać konkretne prawo z którym wiąże się zapis niedyskryminacji, np. pogwałcenie życia prywatnego art.8 w związku z art.14
Zarzut dyskryminacji wzmacnia roszczenie dotyczące konkretnego prawa a nie stanowi odrębnego artykułu.
Dlatego protokół XII do konwencji europejskiej 2000 r. spełnia taką funkcję jak art.26 paktu obywatelskiego, art.7 powszechnej deklaracji. Protokół ten w sprawie niedyskryminacji przyjmuje jako autonomiczne prawo człowieka do niedyskryminacji. Gdziekolwiek nastąpi dyskryminacja prawa w oparciu o przepisy krajowe (np. dotyczy wynagrodzenia, stosunków pracy) my na podstawie protokołu XII możemy skierować skargę do Strasburga. Przedtem zawsze trzeba było niedyskryminację połączyć z jakimś konkretnym prawem.

W przypadku kolizji prawa do życia z jakimkolwiek innym prawem, prawo do życia zawsze jest ważniejsze.
Formuły pr do życia:
§1 konwencji europejskiej- „ życie ludzkie chronione jest ustawą”. Wynika z tego że pierwszym zobowiązaniem dla państwa jest ochrona życia ludzkiego.
W pakcie - „ każda istota ludzka ma przyrodzone prawo do życia”. Chodzi tu także o czas przed narodzeniem.
I w konwencji i w pakcie występuje zakaz arbitralny pozbawienia życia. Nikt nie będzie pozbawiony życia- jest to fundamentalne zobowiązanie o charakterze negatywnym.
w pakcie- „arbitralny”
w konwencji- „umyślny”
Zakres konwencji jest słabszy.
Orzecznictwo strasburskie, na korzyść człowieka uznaje wszystkie przypadki zaniechania, bezczynności, niedbalstwa, braku należytej staranności, umyślne pozbawienie życia.
Oznacza to, że państwo ma zakaz pozbawiania życia ludzi, zakaz pozbawiania życia przez kogokolwiek w imieniu państwa, przez funkcjonariusza na jego rozkaz, za jego pozwoleniem. Odpowiedzialność państw wchodzi w grę już gdy władze mogły i powinny wiedzieć (odpowiedzialność na zasadzie skutku, ryzyka a nie winy).

Zobowiązania pozytywne państwa:
§ państwo musi też zapobiegać zamachom na życie ze strony innych osób, przestępczości zorganizowanej. Jest to obowiązek prewencji, ochrony życia ludzkiego (jest to zobowiązanie pozytywne),
§ państwo musi wprowadzić skuteczne ustawodawstwo karne, które będzie przewidywać surowe sankcje za te czyny. Musi też dysponować skutecznie służbami bezpieczeństwa, policją, które będą wykrywać, ścigać i karać osoby winne zamachu na życie ludzkie,
§ powinno dysponować władzami, które potrafią spełnić standard praktycznego i skutecznego śledztwa; śledztwa mogącego doprowadzić do złapania i ukarania sprawcy,
§ zawsze w niewyjaśnionych okolicznościach i wszędzie tam gdzie bezpośrednio lub pośrednio państwu i jego funkcjonariuszom odpowiedzialność można przypisać, wszędzie tam wchodzi w grę obowiązek pozytywny - przyznania koniecznego stopnia partycypacji ofiary. To oznacza pośrednią partycypację przez bliskich ofiar (by ofiary mogły się przyglądać co w sprawie śmierci ich bliskich się dzieje). Towarzyszy temu zobowiązanie do zapewnienia gwarancji dochodzenia roszczeń i wypłaty słusznego odszkodowania z tytułu śmierci ofiary. Zawsze państwo musi tak zabezpieczyć te roszczenie, że bliscy nie muszą orientować się, wskazywać konkretnych świadków.

Kara śmierci
W dokument wpisuje się, że nikt nie może być pozbawiony życia, chyba że na mocy wyroku kompetentnego sądu za czyn, za który prawo przewiduje taką karę.
Przesłanki dopuszczalności kary śmierci:
- musi być prawo, które przewiduje czyny, zachowania, za które może być kara śmierci, stany materialne,
- musi zaistnieć konkretny czyn konkretnych osób, polegający na dopuszczeniu się takiego czynu gdzie kara śmierci jest przewidziana,
- musi odbyć się praktyczne i skuteczne śledztwo i proces sądowy aż po prawomocny wyrok skazujący na karę śmierci.
W świetle paktu art. 6 ust.2, Komitet Praw Człowieka mocno akcentuje, że kara śmierci może być zastosowana na najcięższe zbrodnie (szczególnie okrutne czy zmasowane przypadki zabójstw).
Następuje proces, który prowadzi stopniowo do znoszenia kary śmierci:
- Protokół VI z 83r. do konwencji europejskiej- rdzeń mieści się w art.1: pkt 1- kara śmierci zostaje zniesiona. Oznacza to, że państwo, które wiąże się protokołem nie może orzekać kary śmierci; pkt 2- nie może dojść do wykonania żadnego wyroku śmierci. Oznacza to, że od chwili związania się protokołem, choćby wcześniej wyrok śmierci został orzeczony, nie może on już podlegać wykonaniu. Temu zakazowi kary śmierci art.3 protokołu, nadaje charakter prawa niederegowalnego. Słabość tego protokołu polega na art. 2- państwo, strona może zachować karę śmierci na wypadek bezpośredniego zagrożenia wojennego bądź stanu wojny odnośnie do czynów związanych z działaniami wojennymi. Państwo, które zachowa przepisy te czy wprowadzi, musi za pośrednictwem Sekretarza Generalnego Rady Europy powiadomić inne państwa, strony łącznie z przekazaniem tekstu takich przepisów o granicach dopuszczalności kary śmierci na wypadek wojny.
- Protokół XIII 2002r. do konwencji europejskiej dotyczący wyeliminowania kary śmierci we wszelkich okolicznościach. Państwa, które zwiążą się tym protokołem eliminują dla siebie możliwość, która była przewidziana w art.2 (wyjątki na wypadek zbrodni wojennych). W 1989r. w systemie uniwersalnym, wprowadzono II protokół fakultatywny do paktu obywatelskiego. Odpowiada on protokołowi VI do europejskiej konwencji. W 1990 r. w systemie międzyamerykańskim przyjęto protokół dodatkowy do amerykańskiej konwencji praw człowieka w sprawie zniesienia kary śmierci. Podczas gdy w Europie można powiedzieć, że kara śmierci została zniesiona, bo poza Bośnią i Hercegowiną, wszystkie inne państwa związały się już protokołem VI, to w systemie uniwersalnym mamy na dziś 47 państw do II protokołu fakultatywnego. Jeśli porównamy to z 158 państwami, stronami paktu obywatelskiego to nie cała 1/3 jest związana zakazem kary śmierci.
Polska a kara śmierci
- od 1988r. wprowadzono nieformalnie, nieustawowo przez Sejm wykluczenie wykonywania wyroków śmierci (wyroki jeszcze zapadają, ale już nie są wykonywane)
- 1995- Sejm legalizuje zakaz wykonywania kary śmierci
- 01.09.1998- wyeliminowanie kary śmierci- data wejścia w życie nowego kodeksu karnego. Kodeks z 06.97 (wszedł w życie 01.09.98 ) nie przewiduje w katalogu kary śmierci
- 11.2000- Polska ratyfikowała protokół VI do konwencji europejskiej i teraz Sejm nie może uchwalić przywrócenia kary śmierci.

Istnieją państwa gdzie kara śmierci jest nadal stosowana.
Art.6 ust.4 paktu obywatelskiego- każda osoba skazana na karę śmierci ma prawo ubiegania się o łaskę, zamianę wyroku i akt amnezji. Jest to prawo podmiotowe.
Skoro osoba skazana na karę śmierci ma gwarancję proceduralną wszcząć postępowanie, do pozytywnego lub negatywnego werdyktu w sprawie łaski nie może dojść do egzekucji. Dopiero odmowa aktu łaski może pozwolić na egzekucję w stosunku do danej osoby. Ma ona zagwarantowane prawo do życia na ten czas. Jeśli akt łaski zostanie udzielony, to prawo do życia zostaje przywrócone.
Osoba skazana na karę śmierci ma prawo do kontaktów z bliskimi, kapłanem, prawo do zawarcia małżeństwa.
W połowie lat 70 ukształtował się pogląd całkowitej śmierci mózgowej. Potrzebna jest wysokiej jakości aparatura, wyspecjalizowani fachowcy by w sposób rzeczywisty stwierdzić całkowitą śmierć mózgu. Naukowe stwierdzenie śmierci mózgu jest ograniczone.

Z całości unormowań wynika jednoznacznie, że stosowanie środków antykoncepcyjnych istnieje jako brama do prawa do prokreacji zdrowia reprodukcyjnego, zdrowia seksualnego.
Prawo do badań prenatalnych może być uznane jako prawo człowieka a na państwie ciąży obowiązek zapewnienia równego i skutecznego dostępu wszystkich potencjalnie zainteresowanych osób do badań prenatalnych.
Problem powstaje gdy z badań prenatalnych wynikają poważne wady genetyczne. Poważne wady genetyczne są jednym z wyjątków dopuszczalnych aborcję w świetle ustawy o planowaniu rodziny. Dotyczy to ustawodawstwa krajowego a ustawodawstwo międzynarodowe nie ustosunkowuje się do tego.

Czy prawo do życia może rozciągać parasol ochronny nad sferami, które należą do praw socjalnych?
Wszędzie tam gdzie małżeństwo lub inna osoba z perspektywy leków, operacji, brakiem wyżywienia, odzieży była narażona bezpośrednio na niebezpieczeństwo utraty życia, wszędzie tam istnieje obowiązek państwa (w imię prawa do życia), przyjścia ze skuteczną pomocą materialną, finansową dostosowaną do określonej sytuacji.
Prawo do życia w tych skrajnych wyjątkach, sytuacjach spotkania ze śmiercią, roztacza parasol ochronny wzmacniając standardy prawa do zdrowia czy prawa do odpowiedniego poziomu życia.

W kontekście orzecznictwa strasburskiego:
1) pozaeuropejskie działania kary śmierci
- gdy państw europejskie związało się zakazem śmierci może oznaczać i oznacza zakaz wydalenia lub wydania osoby do kraju przeznaczenia, w którym wchodziłoby w grę rzeczywiste ryzyko orzeczenia kary śmierci
2) zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania

Rekomendacja Komitetu 1998- dotyczy zapobiegania szerzeniu się HIV w zakładach karnych. Osoba chora na AIDS w stadium terminalnym ma podlegać zwolnieniu, uchylona ma być kara pozbawienia wolności, osoba ta ma być przekazana do ośrodka szpitalnego zapewniającego skuteczną terapię.

gruszka

Dzięki, na pewno się przyda Crying or Very sad

.

Na dziennych podobno była właśnie taka forma testu, czyli "tak" lub "nie".

Moja prośba: czy mógłby ktoś wrzucić te zagadnienia na kolokwium? (a swoją drogą gdzie tu sprawiedliwość?)

allbundy

a kto mowil ze ma byc sprawiedliwie?? Very Happy

pilny student

nie ma sprawiedliwości

xs666

no nie ma

podobały mi się zajęcia z Balcerzakiem, ale ten test to już przesada. moim zdaniem powinien trochę wyluzować. to już ostatni rok i każdy powinien się skupić na pisaniu pracy. Jasudowicz kazał wpisać sobie ocenę na jaką- zdaniem studentów- ktoś zasługiwał. mądre posunięcie- to tylko konwersatoriom, nie żaden exam...no ale chłopak chyba chce się wykazać- nie wiem osobiście po co, bo zajęcia były bardzo ciekawe i nikt na nich nie gadał- wszyscy raczej słuchali i chętnie się wypowiadali. jak mus to mus. mam nadzieję tylko, że nie przywali nas jakimś ciężkim testem Smile

gruszka

macie może ten zestaw zagadnień, które dał p. Balcerzak?

margaret

kiedy jest zaliczenie??

517841037

20 lutego o 12 chyba
a te testy to dane odpowiedzi to znaczą prawidłowe odpowiedzi, czy je się skreśla???????

pilny student

patrząc na zagadnienia i to co jest tutaj to ja nie widzę żadnego powiązania Sad

m&m

Ja nie wiem jakie macie zagadnienia i wrzuciłem to co miałem z notatek z ubiegłych lat. Wszyscy mówią o zagadnieniach a nikt ich nie wklei więc się nie dziwcie, że nikt nie wrzuca materiału który pokrywałby się z waszymi zagadnieniami.

pilny student

np. Prawo do wolności ekspresji w systemie Konwencji Europejskiej- treść, podmiot uprawniony, charakter prawny, ograniczenia, charakterystyka tzw. roszczeń zabużańskich.

A nic takiego nie znalazłem. nie mam skanera aby zeskanować wszystkie zagadnienia.

Atena

Wolność ekspresji zawarta jest m.in. w art. 10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
Artykuł 10
Wolność wyrażania opinii
1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje 6
Europejska Konwencja Praw Człowieka
wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych.
2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobieżenia zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej.

Atena

W 2002 r. sprawą „mienia zabużańskiego” zajął się Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (J. Broniowski przeciwko Polsce). W swej decyzji o dopuszczeniu ww. skargi Trybunał stwierdził, że „...w myśl układów republikańskich z 1944 r. Polska przyjęła na siebie obowiązek kompensacji osób repatriowanych za utratę mienia ruchomego i nieruchomego, które musiały one pozostawić przy ewakuacji do Polski”. Uznał także za niesporne, iż obowiązek ten „...został następnie inkorporowany przez polskie prawo w formie uprawnienia do zaliczenia wartości pozostawionego mienia na poczet ceny lub opłaty za wieczyste użytkowanie mienia – łącznie z ziemią, budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi – nabywanego od państwa”.
„Układy republikańskie” to zawarte w 1944 r. umowy międzynarodowe pomiędzy PKWN a rządami: Ukraińskiej SRR, Białoruskiej SRR i Litewskiej SRR o ewakuacji z ich terenów obywateli polskich. 22 czerwca 2004 r. Trybunał Europejski wydał wyrok merytoryczny w sprawie wspomnianej skargi J. Broniowskiego. Ma on charakter precedensowy, a w wyroku Trybunał jednogłośnie stwierdził, że „...nastąpiło naruszenie artykułu 1 Protokołu Nr 1 do Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności” oraz uznał, że „...powyższe naruszenie miało swój początek w systemowym problemie, związanym z wadliwym działaniem krajowej legislacji i praktyki, spowodowanym brakiem ustanowienia skutecznego mechanizmu dla wykonania prawa do zaliczenia skarżących osób zabużańskich”.

Agnieszka

Witam,
O której godzinie i w jakiej sali jest zaliczenie z administracji wobec praw człowieka 20 lutego?